Televizyon, dış dünya ile aramızdaki bir araçtır. Çoğu zaman eğitici ve öğretici olabildiği gibi eğlendirici de olabilmektedir. Televizyondaki görsel hareketler çocuklarda öğrendiği bilgilerde hatırlatıcı rol oynar. Televizyon izlemenin bu yönlerine göre izlenmesinde sakınca görülmemektedir. Ancak, dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır ki! O da çocukların televizyonu ne kadar süre izledikleridir. Çünkü, çocuklarda televizyondan gördükleri hatırlatıcı bilgilerin etkisini yitirmesine sebep olacaktır uzun süre televizyon izlemenin olumsuz yönleri. Şimdi ki zamanda, televizyondaki şiddet eğilimli film yada programların çocuklar tarafından algılanıp uygulanacağı dünya üzerinde son derece önemli tartışılan bir konudur. Ama, çocukların algılama türleri bilinmediği için, dolayısıyla televizyonun çocuklar üzerindeki etkileri konusunda hala bir sonuç üretilememiştir.
Çocukların algılama türleri tam olarak ortaya dökülmeden çocuklar üzerinde televizyonun etkilerini tam anlamıyla saptamak çok anlamlı değildir. Bu aynı, ülkemizin yazıyı görmeden görsele geçmesine benzer olacaktır. Biliyoruz ki, ülkemizde matbaayı icat edilmesinden 500 yıl sonrasında kullanmaya başlamıştır. Buna dayanarak, kitap okuma alışkanlığımızın çok geride olmasını bu konuya bağlayanlarda yok değil.
Birçok evde televizyon izlenmese dahi sürekli açıktır.Bu durum, yeni doğan bebeğin ebeveynler ile birlikte aynı anda televizyon ile iletişimine sebep olmaktadır. Bir de, izlerken çocuğun televizyondaki hareketlere verdiği tepkileri gözlemleyerek ailenin çocuğun daha uyumlu sakin olacağını düşünüp, çocuğun televizyonu izlemesini sağlamaları da söz konusudur. İşte tamda bu sebeple televizyonun çocuklar üzerindeki etkileri şekillenmesi kaçınılmaz bir durumdur.
Televizyonun Çocuklar Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
- Davranışsal etkiler: Son zamanlarda çocuklarda görülen ”Dikkat eksikliği, Hiperaktivite bozukluğu ” yapılan açıklamalara göre de bilindik bir durumdur. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun genel olarak bakıldığında televizyondan ve bilgisayardan kaynaklandığı görülmektedir. Çoğunun bilgisayar veya televizyon başındayken oyalandığını düşünüp müdehale etmemek bu sorunlara sebep olmak demektir. Hızlı hareket eden nesnelere daha fazla odaklandıkları için sabit duran objeleri gözden kaçırmış oluyorlar. Bu da dikkat eksikliğinin en önemli sonucudur.
- Cinsiyet ayrımı: Çizgi filmlerin çoğunda kahramanların cinsiyet tanımları yer almaktadır. Bu kahramanlar çocuklarda cinsiyete göre farklılık gösteren davranışlar hakkında bilgiler sunmaktadır.
- Anne-Baba etkisi: Çizgi filmlerdeki anne ve babaların ilişkilerini kendi anne-babalarına yükleyerek filmin ne kadar etkisinde kaldıklarını yansıtmış olurlar.
- Tüketici bireyler yaratma: Hepimizde biliyoruz ki, huysuz olan bir çocuk ilgisini çekebilecek bir reklam yayınlandığında hemen televizyona adapte olabilmektedir. Kısa ve hareketli olması çocuklar açısından cazip hale gelmektedir. Büyük bir kitleyi çocukların oluşturduğunu düşünürsek, reklamların çoğunluğunun çocuklara yönelik olması normal karşılanabilir.
- Düşünmeye etkisi: Televizyona olan ilgileri çocukların okuma eğilimlerinin azalmasına dolayısıyla da yorumlama ve düşüme yetkisini kullanmalarını olumsuz yönde etkilemesine sebep olmaktadır.
- Şiddet eğilimli olmaları: Yapılan araştırmalar sonucu, televizyonun tek başına şiddete yönlendirmediği sadece özentiye yol açtığı saptanmıştır. Şiddetin hemen hemen her yerde karşımıza çıktığı bu dönemde bunu normal karşılamak zor olmasa gerek. Sadece filmlerde,haberlerde değil artık, reklamlarda hatta sokaklarda görmek mümkündür. İzlenilen bazı programlarda, şiddetle karşılaşılan durumda kahramanın tekrar ayağa kalkması, çocuklarda böyle olumsuz durumlarda ki karşılaşılabilinecek zararlardan haberdar olmamalarına neden olur.
- Kültürel etki: Bazı çizgi filmlerin yabancı kaynaklı olması nedeniyle, üretilen kültürün öğrenilmesi kendi kültürlerinden uzak kalmalarına yol açabilir.
- Dile etkisi: Programlarda kullanılan sözcük sayısı az olması sebebi ile Türkçe kelimelerde uzaklaşma söz konusu olabilir.
Televizyon İzlemenin Zararları Nelerdir?
- Tembel insan yaratır.
- Obeziteye yakalanma riski oluşturur.
- Görme bozukluğuna neden olur.
- Kişiyi gerçek dünyadan koparabilecek seviyededir.
- Birçok yanlışın doğru olarak algılanmasına yol açar.
- İnsanları şiddete yönlendirmeye başlamıştır.
- İnsanlardaki okuma-araştırma-öğrenme aşkını öldürür.
- Uyku düzenini bozar.
- Ergenliğe erken girmeye sebep olur.
- Yayılan ışık dalgaları çocukların vücudundaki melatonin hormonunu düşürür.
- Kişinin çevresine duyarsızlaşmasına yol açar.
- Kelime dağarcıkları küçülür, zamanla konuşma becerisini kaybederler.
- Çocuklarda odaklama problemi oluşturur.
- Çocuklarda beyin nöronları ciddi hasarlar görmektedir.
- Öğrenme-yazma-düşünme kabiliyetlerinin zamanla azalmasına yol açar.
- Çocuklar kendi yaşıtları ile zaman geçirmeyi reddedecek duruma gelebilmektedirler.
Yapılan araştırmalar sonucu, çıkan istatiklere göre , gün içerisinde ortalama 3 saatini televizyon izleyerek geçiren bir kişinin, yıl baz alındığında televizyon izleme oranının tam olarak 45 gün olduğu tespit edilmiştir. Bu demek oluyor ki, giderek tembelleşen bir millet haline geliyoruz.
