Hipofiz

• Beynin tabanındaki hipotalamusa bağlıdır. Vücundan endokrin sistemi üzerinde önemli düzenleyici görevleri vardır.

Hipofiz,

• Ön lop
• Ara lop
• Arka lop

olmak üzere üç lobtan meydana gelmiştir.

Ön lop hormonları

• Somatotropin (STH – Büyüme Hormonu)
• Tropin hormonları
• Tiroid uyarıcı hormon (TSH – Tirotropin)
• Adrenokortikotropik hormon (ACTH)
• Gonadotropin hormonları
• Folikül uyarıcı hormon (FSH)
• Luteinleştirici hormon (LH – Lütein hormonu)
• Luteotropik hormon (LTH – prolaktin)
• Ara lop hormonları
• Melanosit uyarıcı hormon (MSH)
• Arka lop hormonları
• oksitosin
• Antidiüretik hormon (ADH – vasopressin)

a. Büyüme Hormonu (STH)

• Hedef organ bütün vücut hücreleridir. Büyüme ve hücre metabolizmasında etkilidir. Protein sentezini hızlandırır.
• Çocuklarda az salgılanırsa “nanizm” (cücelik), çok salgılanırsa “gigantizm” (devlik) hastalığına sebep olur.
• Büyüme çağından sonra çok salgılanırsa el, ayak, çene, kafatası vb. kemikler orantısız büyür ve “akromegali” denilen hastalık oluşur.

b. Tiroid Uyarıcı Hormon

Tiroid bezini uyarır, tiroksin hormonu salgılattırır.

c. Adrenokortikotropik Hormon (ACTH)

• Adrenal korteksi uyarır (Böbrek üstü bezinin kabuk kısmı).
• Kortizol, kortikosteron gibi hormon salgılattırır.

d. Folikül Uyarıcı Hormon (FSH)

• Dişilerde, yumurtalıklarda folikül oluşumu ve folikül içinde yumurta oluşumunu sağlar. Folikülden östrogen hormonu salgılanmasını uyarır.
• Erkeklerde, testis hücrelerini uyarır ve sperm oluşumunu sağlar.

e. Luteinleştirici Hormon (LH)

• Dişilerde, folikülün parçalanıp, yumurtanın serbest kalmasını (ovulasyon) sağlar.
• Ovulasyondan sonra oluşan korpus luteumdan (sarı cisim) progesteron hormonu salgılanmasını uyarır.
• Erkeklerde, testis hücrelerini uyararak testosteron hormonu salgılanmasını sağlar.

f. Luteotropik Hormon (LTH – prolaktin)

• Yalnızca dişilerde görülür. Doğumdan sonra süt salgılanmasını ve annelik duygusunu düzenler.

g. Melanosit Uyarıcı Hormon (MSH)

• Deriye renk veren melanin pigmentinin sentezini düzenler.

h. Oksitosin

• Doğum sırasında döl yatağı kaslarının kasılmasını sağlar. Doğum sancısını başlatır. Süt bezlerinden süt saglılanmasını sağlar.

i. Antidiüretik Hormon (ADH – Vazopressin)

• Böbreklerden suyun geri emilimini sağlar.
• Vücudun su dengesini düzenler.
• Böbrekten aşırı su atılmasına engel olur. Yetersizliğinde, çok fazlı su atılır. şekersiz şeker hastalığı (Diyabetes insipidus) oluşur.