Madencilik

• Ekonomik değeri olan yer altındaki madenlerin çıkarılması,işlenmesi faaliyetidir.
• Türkiye maden bakımından zengindir. Bunun nedeni farklı jeolojik devirleri yaşamış olmasıdır.

Bir madenin işletmeye açılabilmesi için gerekli faktörler:

• Maden potansiyelinin (rezervinin) yüksek olması
• Toprak içerisindeki saf maden (tenör) oranının yüksek olması
• Kullanım alanının yaygın olması
• Maden işletmesine ulaşımın kolay olması
• Yeterli sermaye ve nitelikli elamanın olması
• Madencilik faaliyetleri Türkiye'de 1935 yılında MTA (Maden
• Tetkik Arama Enstitüsü) tarafından yapılmaya başlamıştır.
• Türkiye'de çıkarılan madenlerin büyük bir kısmı ham olarak ihraç edilmektedir.

Türkiye'de çıkarılan madenler

Demir

• Kullanım alanı en yaygın olan madendir. Türkiye'de çıkarılan demir madeni, Ereğli, Karabük, İskenderun demir –çelik fabrikalarında işlenir. Ağır sanayinin ham maddesini oluşturur.
• Önemli maden yatakları; Sivas (Divriği), Malatya (Hekimhan ve Hasançelebi), Balıkesir (Eymir), İzmir (Torbalı), Kütahya (Simav)'dadır.

Bakır

• Türkiye'de en fazla bulunan madenlerdendir. Elektrik, elektronik sanayisinde ve süs eşyası yapımında kullanılır.
• Önemli bakır madeni yatakları; Artvin (Murgul), Kastamonu (Küre), Rize (Çayeli) Diyarbakır (Ergani), Elazığ (Maden)' dadır.
• Çıkarılan bakır, Samsun ve Ergani'de işlenir. İhraç edilen bakır bazı yıllarda ithal edilir.

Krom

• Türkiye dünyada en fazla krom üreten ülkelerdendir. Dış satımı fazladır. Çeliğin sertleştirilmesinde ve kaplamacılıkta kullanılır.
• Önemli krom yatakları; Kop Dağı (Karadeniz), İskenderun,Kahramanmaraş, Bursa, Eskişehir, Guleman ve Palu,Denizli, Köyceğiz, Fethiye'dedir.
• Çıkarılan krom Elazıg Krom İşletmelerinde ve Antalya'daki ferro – krom tesislerinde işlenir.

Boksit

• Alüminyumun hammaddesidir. Hafif olduğundan kara ve hava taşıtlarında kullanılır.
• Önemli boksit yatakları; Konya (Seydişehir), Antalya (Akseki), Gaziantep (Islahiye), Muğla (Milas)'da bulunur.
• Çıkarılan boksit Seydişehir Alüminyum tesislerinde işlenir.

Bor minerali

• Dünya'da bor mineralinin en fazla bulunduğu ülke Türkiye'dir.
• Ancak hammadde olarak ihraç edilmektedir. Kullanım alanı çok geniş olan bor minerali Bigadiç, Susurluk,Balıkesir, Eskişehir, Kütahya (Emet'te) çıkarılmaktadır.
• Çıkarılan bor minerali Balıkesir'de (Bandırma) ve Eskişehir'de(Kırka) işlenmektedir.

Kükürt

• Kimya sanayisinin hammaddesidir. Gübre, boya üretiminde ve zirai mücadelede kullanılır.
• Önemli kükürt madeni yatakları; Isparta (Keçiborlu), Muğla'da (Milas) çıkarılır ve Keçiborlu kükürt tesislerinde işlenmektedir.

Tuz

• Tuz yatakları bakımından Türkiye zengin rezerve sahiptir.
• Tuz Gölü'nden, İzmir'de Çamaltı tuzlasından (Deniz Tuzu) Nevşehir, Kars, Iğdır, Çankırı'dan (Kaya Tuzu) tuz elde edilir.

Civa

• Doğada sıvı halde bulunan tek madendir. termometre ve barometre yapımında kullanılır.
• Önemli civa yatakları; Konya (sarayönü), İzmir (Ödemiş), Uşak ve Manisa'da çıkarılır.

Fosfat

• Gübre sanayisinin hammaddesi olan fosfat Türkiye'de ihtiyacı karşılamadığından yurt dışından ithal edilir.
• Suni gübrenin hammaddesidir.
• Önemli fosfat yatakları; Mardin (Mazı Dağı), Bitlis, Bingöl, Adıyaman'dadır.

Manganez

• Çeliğin sertleştirilmesinde kullanılır. İhtiyacı karşılamadığından yurt dışından ithal edilir.
• Önemli manganez yatakları; Afyon, Muğla, Adana, Artvin,Erzincan ve Trabzon'da yer alır.

Çinko – kurşun

• Türkiye'de Elazığ'da (Keban) ve Kayseri'de maden yatakları vardır.

Lüle Taşı

• Süs eşyası yapımında kullanılan lüle taşı Eskişehir'de çıkarılır ve işlenir.

Mermer

• Zengin mermer yataklarına sahip olan ülkemizde mermer ihracatı yapılır.
• Önemli mermer yatakları; Kırşehir, Tokat, Kütahya, Bilecik, Marmara Adası ve Afyon'dadır.

Volfram

• Çeliğin sertleştirilmesinde ve elektrik sanayinde kullanılır.
• Uludağ'da çıkarılan volfram aynı yerde işletilmektedir.