Mıknatıs elde etme yolları
- Çelik gibi bazı manyetik maddeler mıknatıslık özelliği kazandıran neden ortadan kalktığı halde mıknatıslık özelliği göstermeye devam ederler yani kalıcı mıknatıslanabilirler.
- Yumuşak demir gibi bazı maddeler ise mıknatıslık özelliği kazandıran neden ortadan kalktıktan bir süre sonra çekme özelliklerini yitirir. Bunlar ancak geçici olarak mıknatıslanmıştır.
- Mıknatıslar tabiatta doğal olarak bulunabildikleri gibi yapay olarak da üretilebilir. mıknatıs elde etme yollarından birkaçı şöyledir.
1. sürtünme ile mıknatıs elde etme
- Demir bir çubuğa sürekli aynı yönde olmak şartıyla mıknatısın N ya da S kutbu sürtünürse demir çubuk mıknatıs özelliği kazanır. Örneğin mıknatısın N kutbu sürtülüyorsa çubuğun sürtünen ilk kısmı da N olur.
2. Etki ile mıknatıs elde etme
- Demir bir çubuğu, bir mıknatısa yaklaştırdığımızda çubuğun mıknatısa yaklaşan kısmı mıknatısla zıt kutup olacak şekilde mıknatıslık özelliği kazanır.
- Mıknatıslanan demir çubuk şekildeki gibi demir bir çiviyi çekebilir.
3. Dokunma ile mıknatıs elde etme
- Bir mıknatıs, demir bir çubuğa dokundurulursa, mıknatısın dokunan kutbu N ise demir çubuğun mıknatısa dokunan kutbu S olacak şekilde mıknatıslık özelliği kazanır.
4. Yerin magnetik alanından faydalanarak mıknatıs elde etme
- Bir cismi önce ısıtıp sonra soğurken dünyanın magnetik alan doğrultusuna yerleştirdiğimizde o cisme mıknatıslık özelliği kazandırabiliriz.
- Ya da bir cismi dünyanın magnetik alan doğrultusunda tutup bu doğrultuda çok hızlı bir şekilde cisme vurarak mıknatıslık özelliği kazandırabiliriz.
5. Elektromıknatıs elde etme
- Akım geçiren bir tel çevresinde magnetik alan oluşturur.
- Bu magnetik alan çizgileri yarıçapı gittikçe artan halkalar şeklinde gösterilir.
- Üzerinden akım geçen bir makaranın (bobin, selenoid) ekseninde bir magnetik alan oluşur. Makaranın eksenine yerleştirilen bir demir çubuk mıknatıslık özelliği kazanır.
- Bu tür mıknatıslara elektromıknatıs adı verilir.
