Periyodik cetvel ve özellikleri

Periyodik cetvel ve özellikleri

periyodik_tablo

Periyodik cetvel fiziksel ve kimyasal olarak biribirine ben- zeyen elementleri gruplandırmak için oluşturulmuştur. Bu cetvel, elementlerin artan proton sayılarına göre düzenlenmiştir.

elementlerin periyodik tablosu

 

Periyot

Periyodik cetvelde yatay sıralara periyot denir.Jl Aynı periyotta bulunan için
Periyot numarası = Temel enerji düzeyi sayısı
= En yüksek başkuant sayısı
= Yörünge (kabuk) sayısı
eşitlikleri yazılabilir.
Periyodik cetvel 7 periyottan oluşmaktadır.

Grup

Periyodik cetvelde düşey sütunlara (kolonlara) grup de- nir. 8 sütündan oluşan 8 tane A grubu ve 2A ile 3A ara- sında 10 sütundan oluşan 8 tane B grubu vardır.
UYARI

  • Aynı grupta bulunan elementler benzer kimyasal ve fiziksel özellik gösterirler.
  •  A grubu elementlerine baş grup, B grubu elementle- rine de geçiş elementleri denir.
  •  B grubu elementleri 4. periyottan itibaren başlar. - rıca 6. ve 7. periyotların kapsamında olan Lantanit- ler ve Aktinitler periyotları vardır. Bu periyotlardaki elementlerin tümü grubundadır ve periyodik cet- velin altında gösterilir.
  • Grup numarası = Değerlik elektron sayısı (Bazı B grupları ve 2He hariç)

Blok Türleri

Elementler elektron dağılımlarına göre dört blok altında toplanırlar.
Elementlerin, temel hal elektron dizilişlerinde en yüksek enerjili (en ) elektronların bulunduğu orbital türü blok türünü belirler.
periyodik tablo ornek
uyari
Bazı grupların özel isimleri,
1A: Alkali metaller grubu
2A: alkali metaller grubu
3A: Toprak metaller grubu
7A: Halojenler grubu
8A: Soygazlar grubu
B Grubu: Geçiş elementleri (d ve f bloğu elementleri)
periyodik tablo gruplandirilmasi

1A Grubu (Alkali metaller)

  •  Grubun ilk üyesi H hariç (Ametal) hepsi metaldir.
  •  Değerlik elektron sayısı 1 dir.
  •  En aktif metal grubudur.
  •  Isı ve elektriği iyi iletir.
  •  Tel ve levha haline getirilebilir.
  •  Doğada bileşikleri halinde bulunur. (NaCl gibi)
  •  Bileşiklerinde +1 değerlik alır.
  •  Elektron dağılımı s1 ile biter.
  •  Kendi aralarında alaşım denilen çözeltileri oluşturur.
  •  Ametallerle iyonik bağlı bileşik oluşturur.
  •  Gruplarda yukarıdan aşağıya inildikçe aktif- lik artar.
  •  Oda koşullarında Hg hariç katı haldedir.

ÖRNEK: s bloğu elementleri için,
I. Tümü metaldir.
II. Son orbitalleri s ile biter. III. Baş grup elementidirler.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
ÇÖZÜM: 1H : 1s
– s bloğu (ametal)
s bloğu elementlerinin tümü metal değildir. (I. Yanlış)
Blok türünü, son orbital belirlediğinden tümü s ile biter. (II. Doğru)
s bloğu elementlerinin tümü A grubu (baş grup) elemen- tidirler. (III. Doğru)
YANIT: D

2A Grubu (Toprak Alkali Metaller)

  •  Elektron dağılımları s2 ile biter.
  •  Alkali metaller kadar aktif değildir.
  •  Ametallerle iyonik bağlı bileşik oluşturur.
  •  Bileşiklerinde +2 değerlik alırlar.
  •  Diğer özellikleri metallerle aynıdır.

3A Grubu (Toprak Metaller)

  •  Bor hariç hepsi metaldir.
  •  Elektron dağılımları p1 ile biter.
  •  Ametallerle iyonik bağlı bileşik oluşturur.
  •  Bileşiklerinde +3 değerlik alırlar.
  •  Diğer özellikleri metallerle aynıdır.

toprak metaller

7A Grubu (Halojenler)

  •  Elektron dağılımları p5 ile biter.
  •  En aktif ametal grubudur.
  •  Bileşiklerinde değişken değerlikler alabilirler.
  •  Kararlı hallerinde –1, bazı bileşiklerinde –1 … +7 arasında değerlik alırlar. Flor atomu(F) sadece –1 değerlik alır.
  •  Doğada moleküler halde bulunurlar. (F2, Cl2.. gibi)
  •  Isı ve elektriği iletmezler.
  •  Oda koşullarında katı, sıvı veya gaz halde olabilirler.Oda sıcaklığında Cl2 gaz, Br2 sıvı, I2 katı haldedir.
  • Birden fazla oksijenli oksitleri asidik özellik gösterir.
  • Kendi aralarında veya diğer ametallerle kovalent bağ oluşturur.

halojenler

8A Grubu (Soygazlar)

  • Elektron dağılımları p6 ile biter.
  • Oda koşullarında hepsi gaz halde bulunur.
  •  Bileşik oluşturamaz, kararlı yapıdadır.
  •  Helyum (2He) hariç hepsinin son yörüngesinde 8 elektronu bulunur.

Geçiş Metalleri (B grupları)

  •  Elektron dağılımları d ile biter
  • Hepsi metaldir.
  •  Bileşiklerinde birden fazla (+) değerlik alır
  • Ametallerle iyonik bağlı bileşik oluşturur.

Periyot ve Grup Bulma

Nötr bir atomda temel hal elektron dizilişinde en yüksek başkuant sayısı periyot numarasını verir. En yüksek baş- kuant sayısının sahip olduğu toplam elektron sayısı (değerlik elektron sayısı = des) da grup numarasını verir. Elementin son orbitali, s veya p ile bitiyorsa Æ A grubu elementi d ile bitiyorsa Æ B grubu elementi f ile bitiyorsa Æ İç geçiş elementi(Lantanit veya aktinit) dir.
periyot ve grup bulma

b grubu elementler
tablosu verilebilir.

  • Bir elementin temel hal elektron dizilişinden o elementle ilgili,

– Periyodik cetveldeki yeri
– Blok türü
– Metal ya da ametal karakteri
– Değerlik orbitallerinin türü
– Değerlik elektron sayısı (des)
gibi sonuçlara ulaşılabilir.

ÖRNEK: Bir elementle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşabilmek için, o elementin temel haldeki atomları- nın elektron dağılımının bilinmesi yeterli değildir?
A) Kütle numarası B) Atom numarası C) Değerlik D) Grup numarası E) Periyot numarası
1999 ÖSS
ÇÖZÜM: Bir elementin temel haldeki atomunun elektron dizilişi bilinirse o elementin,
– Nötr atomunun elektron sayısı (atom numarası)
– Periyot ve grup numarası
– Değerlik elektron sayısı
belirlenebilir. Ancak nötron sayısı ve kütle numarası bilinemez.
Yanıt A

A grubu elementleri için aşağıdaki eşitlik yazılabilir.

  • Değerlik elektronları sayısı = Grup numarası

Degerlik elektron

  •  Son orbitali d ile biten elementler için değerlik elektronları sayısı, grup numarasına eşittir diyemeyiz

degerlik elektron sayisi
degerlik elektron sayisi ornek

degerlik elektron sayisi ornek 1

bahar yayınevi uyarı
Sınavlara Hazırlık Arama Robotu
YGS & LYS TEOG KPSS TUS KPDS Ehliyet Sınavı PMYO JANA

Seçim esnek olup ilgili alanları seçiniz, Örneğin ehliyet sınavı için branş olarak matematik seçmeyiniz :)