Türkçeye Giren Yabancı Sözcükler ve Otel Adları (Yrd.Doç.Dr. Bedri Aydoğan)

Türkçeye Giren Yabancı Sözcükler ve Otel Adları
(Yrd.Doç.Dr. Bedri Aydoğan)

Türkçenin son yıllardaki en büyük sorunu, bünyesine aldığı yabancı sözcüklerdir. Yeni binyılın başında sayıları inanılmayacak kadar artan bu sözcüklerin bir kısmı kimi zorunluluklar nedeniyle dile girmektedir. Bu nedenle onların kabullenilmesi, memnuniyet ifadesi değil, zorunluluğun getirdiği bir katlanış olarak değerlendirilmelidir. Diller arasında bir alış veriş olduğu da yine çoğunluğun kabul ettiği bir görüştür. Diller birbirinden sözcük alır ve verirler. Bu yolla da yabancı sözcükler, birbiriyle ilişki içinde bulunan dillere girmektedirler. Ancak sözünü ettiğimiz alış verişte bir sınır, bir ölçü olmalıdır. Yüzlerce sözcük engel tanımadan dile girer ya da alınırsa sınır aşılmış, ölçü ve denge yitirilmiş olur. İşte günümüzde bu denge Türkçe aleyhine bozulduğundan kirlenmesi, dilde yabancılaşma gibi kavramlarla ortaya konulan bir sorun karşımıza çıkmıştır. Dilimiz yabancı sözcüklerle kuşatılmış ve neredeyse istilâya uğramıştır.

Bu durumdan kurtulmanın yolu, istilânın nedenlerini bulmak ve gerekli önlemleri almaktan geçmektedir. Nedenler arasında yabancı sözcüklere gösterilen büyük eğilimi sayabiliriz. Toplumumuzda yabancı sözcüklere karşı eğilim yeni değildir. Önce Arapça ve Farsçaya eğilim göstermiş, Arapça ve Farsça sözcükler, hatta kurallar almıştık. Bunun dilimiz üzerindeki olumsuz etkilerini aydınlarımız, yazarlarımız farketmiş, dilde sadeleşmeyi bir ilke olarak benimsemişlerdi. Batı ile ilişkilerimizin başlamasıyla, bu kez de Batılı sözcükler Türkçeye girmeye başladı. Batılılaşma çabalarının çok arttığı bir dönem olan Tanzimat'ta, Batı dillerine olan de artmış ve daha çok sayıda Batı kaynaklı sözcük dilimize girmeye başlamıştır. Yabancı sözcüklerin girişi, Cumhuriyetin ilk yıllarından başlayarak 1950'lere kadar olan sürede azalmıştır. Türk Dil Kurumu, Türkçenin sadeleşmesi ve yabancı sözcüklerden arınması yolunda büyük çaba göstermiş ve başarı kazanmıştır. Ancak son yıllarda teknolojinin gelişmesi, iletişimin güçlenmesi gibi nedenlerle yabancı sözcüklerin oranı hızla artmıştır. Yaşadığımız son on yılda ise, bu artış katlanmalı olmuş ve bugün korkutucu boyutlara ulaşmıştır.

 

 

Osmanlı İmparatorluğunda bilim dilinin Arapça olması, dilimizi sıkıntıya sokan nedenler arasında yer almıştı. Bilindiği gibi terimlerin çoğu Arapça idi. Bugün bilim dili Arapça değil. Bilim alanında, Batı dilleri, özellikle İngilizce egemenliğini kurmuş durumdadır. Bu kez de terimler İngilizce üzerinden dile girmektedir. Sonuç değişmemiş, yön ve etkileyen dil değişmiştir.

 

 

Felsefe, sanat, kültür alanında dünyada büyük gelişme ve değişimler yaşanmaktadır. Bu gelişmeler ülkemizde de bilinmekte, izlenmekte ve uygulanmaktadır. Yenilik ve gelişmelerin bilinmesi iyi, dilimize yabancı sözcüklerin girmesine yol açması kötüdür. Anılan alanların, artık sadece terimleri değil, başka söz varlıkları da dilimize taşınmaktadır.

 

Bu gelişmeler ister istemez halkta bir bezginlik ve moral çöküntüsü yaratmıştır. Bazı koşul ve çevrelerin etkilemeleri, Türkçeyle bilim, felsefe yapılamaz, Türkçenin güçsüzlüğü buna engel oluyor düşüncesini insanlara benimsetmiştir. Elbette, güçlü bir dil bilinci olanlar buna karşı durmaya çalışmaktadırlar.

 

İletişim alanındaki gelişmeler dünyayı evimize taşıdı. Televizyon aracılığıyla pek çok ülke, ulus ile onların kültürlerini tanıdık. Hatta yabancı televizyon kanallarını izleyerek dillerini de tanımaktayız. Bu dillere karşı ilgimiz de arttı. Oradan, önce kişisel sözlüğümüze, onun aracılığıyla ortak dilimize yeni sözcükler kattık. Hiç girmemesi gereken sözcükler bile bu yolla günlük dile taşınmaya başlandı.

 

Teknoloji ise dilimizi en çok zorlayan alan oldu. Dünya büyük bir teknolojik gelişme yaşadı. Her alanda gerçekleşen yeni buluşlar, yeni ürünler günlük yaşamımıza girdi. Bu yeni ürünlere hemen karşılıklar bulunamadı. Onları gümrük kapılarında durduramadık. Böyle olunca ürünler adlarıyla birlikte geldiler. Zaman içinde bunların bir kısmını Türkçeleştirdik. Ama giriş öyle hızlı oldu ki ne yazık ki yenildik.

 

Herkesin inanması gerekir ki, bu geçici bir yenilgidir. Biz duyarlı ve bilinçli olursak, istilâya karşı savaşırsak, mutlaka başarılı oluruz. Önemli olan ulusumuza moral vermek; Türkçenin işlenmeye açık bir dil olduğunu, zayıflığın dilin yapısından ve olanaksızlıklarından değil, insanların duyarsızlığından kaynaklandığını anlatmaktır. Anlatmakla yetinmeyip Türkçenin gücüne ve yeterliliğine inandırmak da gerekmektedir. Bilimde, teknolojide, sanatta, kültürde, ekonomide, topluca her alanda dilimiz geliştirilebilir, her ürüne, her kavrama karşılıklar bulunabilir. Önemli olan insanların dikkatlerini bu noktaya çekmek, bir duyarlılık ve bilinç yaratmaktır. Bu duyarlılık ve bilinçle Türkçenin düze çıkması yolundaki çaba ve çalışmalar hızlanacaktır.

 

[ad#reklam_336x280]
Bizim en büyük zaaflarımızdan biri, yeni ürünlerin yabancı adlarını benimsemekte gösterdiğimiz eğilimdir. Gerçekten de yabancı sözcükler dilimizde kolayca yer buluyor. Karşılıklarını bulamamışsak, terimlerin dilimize girmesi büyük bir sorun sayılmayabilir. Halkı doğrudan ilgilendirmeyen alanlarda yabancı sözcüklerin dile girmesi de büyük sorun yaratmayabilir. Ama günlük yaşamı ilgilendiren konularda, her gün kullandığımız ürünlere verilen adlarda, yabancı sözcük oranının artması dili sıkıntıya düşürür. Aynı biçimde her gün karşılaştığımız, hizmet aldığımız kurumlara verilen yabancı adlar bu zayıflığın ve sıkıntının bir göstergesi olmaktadır. Türkiye artık çok gelişti. Ürettiğimiz malları dünyanın her yerinde tanıtıyor ve pazarlıyoruz. O nedenle ürünlerimizde Türkçe adlar kullanmalıyız.Ürettiğimiz gıda ve tekstil ürünlerine, ev eşyalarına Türkçe adlar koymalıyız. Böylelikle ülkemizi de tanıtmış oluruz. Bir Türk firmasının Türkçe bir adla dünyanın pek çok ülkesine su sattığı haberini televizyonda dinlerken büyük gurur duydum. Üzülerek söylemeliyiz ki böyle gurur verici tablolar azınlıkta kalmakta, ne yazık ki, ürettiğimiz mallara yabancı adlar verme eğilimi daha ağır basmaktadır.

 

Bu konuda bir örnek vermek istiyorum. Koltuk takımı, kanepe gibi ev eşyaları üreten bir firma bakın ürünlerine hangi adları vermiş. Oturma gruplarını adlarını sıralıyorum: Kansas, Manhattan, Florida, Dallas, Gloria, Royal, Boston. Görüldüğü gibi bunların çoğu yer adları. Halılarıyla, Bünyan, Ladik, Hereke'yi dünyaya tanıtmış bir ülke oturma gruplarına, koltuk takımlarına böyle adlar veriyor. Bunun yerine Erzurum, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Urfa deseydik ne yitirirdik.? Garipliğe bakın ki Türk halkına sunulan eşyalara yabancı ad veriliyor.

 

Bu yazıda otel adlarından söz etmek istediğimden başka alanlardaki örnekleri artırmayacağım. Türkiye turizmde büyük gelişme gösterdi. Ülkemiz yatak sayısı açısından zenginleşti. Beş yıldızlı tatil köyleri ve otellerimizin sayısı inanılmayacak kadar arttı. Üstelik bu tesisler dünyanın en genç tesisleri. Turizmde tesislerin yaşı da çok önemli. Kısacası otelcilik alanında dünya standartlarını yakalamış durumdayız. Her şey iyi, güzel, ama bu otellerin adlarının çoğu yabancı. Her yıl ülkemize gelen milyonlarca turist ne yazık ki Türkiye'ye geldiklerinden habersizler. Onlar Antalya'ya geliyorlar. Antalya'yı İspanya, 'la bir görüyorlar ve onlar gibi bir ülke, bir devlet sanıyorlar. Çünkü turist getiren kuruluşların ilan ve reklâmlarında Türkiye yerine daha çok Antalya adına yer veriliyor. Antalya'da kaldıkları ve karşılaştıkları otellerin adları ise Türkçe olmadığından Türkiye'de olduklarının farkında olmuyorlar. Eğer siz otellerinize yabancı adlar verirseniz, elbette ülkenizi tanıtamazsınız. Oysa adlar da bir simgedir. O simgeyle insanların zihnine yerleşebilirsiniz.

 

Girit'teki otellerin adlarının Athina Palace, Apollonia Beach, City Hotels olmasında anormal bir durum yoktur. Kıbrıs'ın uluslararası bir yer olarak tanındığını herkes bilir. Ekonomisi turizme dayanan Kıbrıs'ta pek çok otel var. Sözünü ettiğimiz uluslararasılık nedeniyle Türk kesimindeki otellerin adlarının da yabancı olması bir dereceye kadar anlayışla karşılanabilir. Ayrıca bunların bir kısmı da siyasal olarak şimdi olmayan ortak Kıbrıs devletinden kalma. Adapullo, Club Lapethos, Dedeman Olive Tree, Deniz Kızı Otel, Deniz Kızı Royal, Dome Otel, Dorona Hotel, Grand Rock,Jasmine Court, Salamis Bay Kıbrıs'taki otellerden birkaçının adıdır. Deniz Kızı Otel dışındakilerin hepsinin adı yabancı. Bunun da adının Deniz Kızı Oteli olarak yazılması daha yerinde olurdu. Tamlamadaki iyelik eki yazılmamış. Şimdi kendimize Türkiye'deki otellerin adı yabancı olursa anlayışla karşılar mıyız sorusunu soralım. Bunu anlayışla karşılamak sanırım mümkün değil. Peki gerçek ya da durum nedir? İşte bunu belirleyebilmek için sizlere gazete ilanlarından derlediğim bir liste sunuyorum. Bu liste abece düzenine uygun olarak verilmiştir. Bu tesislerin bazıları tatil köyüdür. Onları özel olarak tatil köyü diye ayırmadık. İlanlardaki yazılışları koruduğumuz için adlardaki kimi yanlışlar bize ait değildir. İlanlarda adlarının önünde club ve hotel sözcükleri olan tesisleri ayrıca sıraladık.

 

Abant Palace Admira Otel
Adora Golf Resort
Aegean Holiday Village
Ağaoğlu My Resort
Alara Hotels
Alara Park
Alara West
Alba Resort Hotel
Aldiana
Alinda
Altın Yunus Hotels
Altis Golf
Ananas
Antbel Hotel
Apex Otel
Aphrodite
Aquapark Otel
Aras Otel
Armonia
Art Corinthia
Asteria
Atrium Hotel
Ayma

Balami Resort
Bantur Naz
Bel Conti Resort Hotel
Bellis Clup Otel
Belpark Resort
Bitez Antik Otel
Botanik
Boydaş Beach Club

Caria Holiday Resort
Ceylan Inter Continental
Champion

Clup Akdeniz
Club Alantur
Club Alibey Resort
Club Arpia
Club Belköy
Club Bellamare
Club Blue Waters
Club Çamyuva
Club Datça
Club Ersan
Club Green Platan
Club Hotel Bellis
Club Hotel Rama
Clup & Hotel Surf
Club Hotel Sera
Club Hotel Turan Prince
Club Kadıkale
Club Kapheros
Club Lapethos, Girne
Club M
Club Marverde
Clup Med
Clup Med Beldi Tatil köyü
Clup Med Palmiye Tatil Köyü
Club Megasaray
Club Minka
Club N
Clup Nena
Clup Otel Solara
Clup Öner Otel
Club Pamfilya
Club Phaselis
Club Pomelan
Club Salina
Clup Sultan
Clup Sun City Holiday Village
Clup Tarhan Didim
Club Varuna
Club Washington
Clup Zeus
Club Aquamarine

Corinthia Art Hotel
Corinthia Excelsior Hotel
Corinthia Hotels International
Corinthia Labranda Hotel

Çolakoğlu

Dedeman Olive Tree, Girne
Dedeman Hotels & Resorts
Deniz Atı
Deniz Kızı Hotel , Girne
Deniz Kızı Royal, Girne
Destina Hotel
Divan Hotels Mares
Doğanay
Doğanpark Hotel
Dome Hotel, Girne
Dorona Hotel, Girne

Eden Beach Hotel
Eden Gardens Assos
EHA Club
Elbis
Eldorador Fransız
Elegance Hotels International
Ephesia Vista
Ephessus Princess
Erythrai Hotel
Excelsior Hotel

Fantasia
Fantasia Hotel De Luxe
Festival Hotels
Feye Pınara
Florium

Gloria
Gloria Golf Resort
Golden Beach Hotel
Grand Bali Otel
Grand Hotel Temizel
Grand İskandil
Grand Otel
Grand Prestige
Grand Rock, Girne
Grand Şeker Otel
Grand Yazıcı Marmaris Palace
Granite House
Green Anatolia, Clup & Hotel
Grıda Village
Green Wood

Hakan
Hillside Beach Club
Hotel Adakule
Hotel Antik
Hotel Asene Beach
Hotel Asteria

Hotel Berk
Hotel Berk Complex
Hotel Bilkent
Hotel Clup Phokaia
Hotel Falez
Hotel Faustina
Hotel Florium Resort
Hotel Grand Azur
Hotel Greenland
Hotel İmbat
Hotel Labada Pine Park
Hotel Munamar
Hotel Oreo
Hotel Paşa Beach
Hotel Patara Prince deluxe
Hotel Samara
Hotel Saphir
Hotel Sea Gull
Hotel Sillyum
Hotel Smmra
Hotel Turquoise
Hotel Varuna
Hotels Vista & Majesty

Ilıca Hotel
İ. Cont Hotel
İberostar Paradise Side Beach
İberotel Sarigerme Park
İdemen Beach Club
İkbal Thermal Hotel
İnternational Holiday Courts Kervansaray
İnter Sport
İsis Hotel
Jasmine Court, Girne
Jasmin Conti
Justiniano Hotels
Justiniano Beach

Kartal Yuvası
Kiriş Alinda
Kiriş World Magic Hotel
Klassis Resort
Korumar

La Perla
Labranda Hotel
Ladin Hotel
Le Jardin
L' Ambiance
L'etoile
Letoonia Club & Hotel
Letoonia Golf & Resort
Lidya Beach & Garden
Linda otel
Lonicera Hotel
Lykia World

Ma Biche
Magic Life Club
Magic Life Yacting
MGM İskandil
Majesty Elysee
Majesty Palm Beach
Majesty Tuana
Mare Monte, Girne
Mare Vista
Mares
Marco Polo
Marin Princess Kumburgaz
Marina Vista
Marmaris Art
Marmaris Hotels
Marmaris Park
Martı Deluxe Resort Hotel
Martı Lapezla
Martı Myra
Mavikoy Holiday Village
Merit Arcadia
Merit Cyrstal Cove Hotel
Merit Sunset
Merit Limra
Merry Otel
Meryan
Mia Resort Turkey Belpark
Otel Club
Mirage Park Resort
Miramare Beach & Queen
Montana Pine Resort
Montana Beach Hotel
Mutlu Otel
Myndos

Naturland
Nazlıhan
Ora
Otel Erythrai
Ova Resort
Ölüdeniz Resort Hotel
Özkaynak

Park Metropol
Park Conti
Paloma Beach Beldibi
Palm Beach, Magosa
Pedasa Garden

Petro Clup
Pineta Hotel
Phaselis Rose Club Hotel
Phaselis Princess
Pirate's Beach Club
Pırlanta Hotel
Pine Marina
Poseidon Hotel
Poyraz Otel

Regal Resort
Remer Otel
Renaissance Antalya Resort
Resort Dedeman Antalya
Resort Dedeman Bodrum
Robınson Clup Çamyuva
Royal Resort Hotel
Royal Plaza
Rubi Hotel

Salamis Bay Conti Resort Hotel, Magosa
Salmakis
Samara
Santur Hotel
Sardunya
Sea Garden
Seaside Resort
Seleck Marıs
Sheraton Voyager
Sentimental
SerapSu

 

|» “Türkoloji Mak. – Genel” Sayfasına Dön! « |

Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…

Sınavlara Hazırlık Arama Robotu
YGS & LYS TEOG KPSS TUS KPDS Ehliyet Sınavı PMYO JANA

Seçim esnek olup ilgili alanları seçiniz, Örneğin ehliyet sınavı için branş olarak matematik seçmeyiniz :)