Jandarma Astsubay Temel Kursu Giriş Sınavı (JANA) 2007

Biz insanlar, çevremizdeki cansız varlıklarla ilgili ne biliyoruz? Baş ucumuzda duran şu komodin, yattığımız şu karyola, yemek yediğimiz masa, duvardaki bir çerçeve, kısacası evimizi şekillendiren bu eşyalar hakkındaki bilgimiz ne kadardır? Galiba koca bir sıfır! Bu parçada geçen “koca bir sıfır” sözüyle anlatıl-mak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Bir sanat eserinin yeniliğini onun yazıldığı dönem ya da türü belirlemez. Sanat yapıtını yeni kılan, sanatçının, herkesin söylediğini kendine özgü bir biçimde dile getirmesidir. Bu parçada geçen “sanatçının herkesin söylediğini kendine özgü bir biçimde dile getirmesi” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

(I) Yeni bir kitabım çıktı. (II) Bugün şöyle bir karıştırıp birkaç sayfa okuyayım dedim. (III) Ne görsem beğe-nirsiniz! (IV) Bütün “ki”ler ayrı yazılmış, “seninki, benimki” sözcüklerindekiler bile… (V) Bu tür yanlışlara yalnız benim kitabımda değil, başka kitaplarda, gazete ve dergilerde de rastlanıyor. (VI) Bu durum kimi düzeltmenlerin, dizgicilerin dilimizin yazım kurallarını yeterince bilmemelerinden kaynaklanıyor. (VII) Okurlarımdan dileğim, bu tür yanlışlıklardan beni sorumlu tutmamaları. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “karşılaştırma” vardır?

(I) Bu kentte iki ünlü şair yetişmişti. (II) Bunlardan bi- ri 1900’de burada doğan Yorgo Seferis’ti. (III) Seferis, zamanının çoğunu iskeledeki balıkçıların arasında geçirir, onların ezbere okudukları destanları dinlerdi. (IV) Şairliğinin ilk tohumları bu sırada atılmış olmalıydı. (V) Öteki önemli şair de Necati Cumalı’ydı. (VI) Burada büyüyen, okuyan ve yaşayan Cumalı, en güzel şiirlerinde ve romanlarında Ege yöresi kasabalarını ve insanlarını anlatmıştı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “tahmin” söz konusudur?

(I) Gerçekçi romanın tüm dünyada saygınlığını yitir-meye başladığı bir dönemde o, gerçekçi romanlar yazmıştır. (II) Hızlı kentlileşmenin, varoşlarda yarattığı ara kültürü doğru, gerçekçi bir biçimde yansıtmıştır. (III) Romanlarında yer yer yinelemelere, dil ve anlatım pürüzlerine rastlanır. (IV) Türkiye’nin Panait Istrati’si sayılan yazar, yoksullara, yoksulların dünyasından bakabilmiştir. (V) Yoksulluk, onun yapıtlarında yavan bir acıma ya da sızlanma olmaktan çıkarak, tüm gerçekliğiyle gözler önüne serilir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin-de yazara yönelik olumsuz bir eleştiri vardır?

(I) Türk öykücülüğünde Anadolu insanı, belki ilk kez onun öykülerinde ete kemiğe bürünüp tam bir gerçeklikle hayat bulmuştur. (II) O, yazdığı yirmi öyküde Anadolu insanının yol, su, toprak, işsizlik, ağalık düzeni ve sağlık gibi sorunlarını ortaya koymuştur. (III) Köyün ve köylünün bu sorunlarını bir sosyolog veya politikacı gibi değil, sanatçı gözüyle ele alarak öyküleştirmiştir. (IV) Elbette bu yaklaşımlarında kimlerden yana olduğunu göstermiş, duracağı yeri çok iyi belirlemiştir. (V) Sonuçta ortaya inandırıcı ve etkileyici bir dünya çıkarmayı başarmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “nesnellik” söz konusudur?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili bölümle ondan önceki bölüm anlamca birbirine yakındır?

(I) Antik kent, Antalya’nın 34 km kuzeybatısında, Mecine Kanyonu’yla çevrili. (II) Roma Dönemine ait bu kalıntılar hâlâ ayakta duruyor. (III) Roma İmparatoru Hadrianus adına yapılmış tapınağın giriş kapısını doğa olayları bile yıkamamış. (IV) Biraz ilerideki yer yer beyaz çiçeklerle ve çalılarla kaplı patika, lahitlerin bulunduğu yere doğru uzanıyor. (V) Lahitlerin üzerinde-ki hayvan figürleri, o dönemde yaban hayatının ne kadar zengin olduğunun işaretidir. Bir antik kentin anlatıldığı bu parçadaki numara-lanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştır?

(I) Burası kışın da güzel; hatta kışın kasabanın karlar   altındaki görünümü, yazdan daha mı güzel ne! (II) “Küçük, şirin bir kıyı kasabası” olmaktan çıkıp ger-çek kimliğine bürünmek için kışı sabırla beklermiş gibi gelirdi bana. (III) Bu yıl da beklemiş. (IV) Kış olmasına karşın bayram nedeniyle kasaba turist akınına uğramış. (V) Kasabaya özgü zeytinyağı kokusunu, zeytin odununun yanarken çıkardığı koku bastırmış. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

Dünyada olduğu gibi bizim toplumumuzda da ekmek konusu her geçen gün önem kazanıyor (I) Ekmeğin yapımı, içindeki malzemeler ve besin değeriyle ilgilenenler çoğalıyor (II) Ekmekçilerde o kadar çok ekmek çeşidi oluyor ki insan hangisini alacağını şaşırıyor (III) Francala, köy ekmeği, çavdar ekmeği, kepekli (IV) Oysa çocukluğumuzda öyle değildi, yalnızca yuvarlak somun ve pide vardı (V) Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisine üç nokta (…) getirilmesi uygundur?

Konuşma tarzları, bu insanların hayata bakışlarını, kültürel ve sosyal durumlarını yöneltir. Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır?

(I) Montaigne, deneme türünün kurucusudur, isim babasıdır. (II) Kendisiyle konuşur gibi yazar. (III) Kesin bir sonuca varmaz, varsa bile sonuç kendincedir. (IV) Ona göre, içtenliktir önemli olan, içten olmayan denemeci olamaz. (V) Günümüzde deneme, felsefecinin kendini ifade etmesinin en içtenlikli yoludur. (VI) Birçok filozof düşüncelerini deneme nitelikli yapıtlarla iletir okuyucuya. (VII) Bu yapıtlarda güçlü bir sanatsal yapı da kendisini hissettirir. Bu parça düşüncenin akışına göre, iki paragrafa bölünmek istenirse ikinci paragraf kaçıncı cümleyle başlar?

(I) Bir araştırmacı, vaktiyle Sait Faik’in Burgaz Adası’nda geçen bir öyküsündeki mekânın krokisini çizdikten sonra bunu adanınkiyle karşılaştırıyor. (II) Krokiler birbiriyle uyuşmadığından yazarın, kahramanını yanlış dolaştırdığı ve okurunu yanılttığı sonucuna varıyor. (III) Bu anekdotu aktaran yazarsa: “Bu eleştiri bana, sinemayla ilk kez karşılaşan insanların, gerçek ile kurgusal olanı ayıramamasından kaynaklanan tepkilerini hatırlatıyor.” diyor. (IV) İşte bu da az okumanın zararlarından biridir. (V) Ardından, bu yaklaşımın “yaşamdaki gerçeğin, edebî gerçekle aynı olduğunu sanmaktan doğan bir yanılgı” olduğunu belirtiyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlatımın akışını bozmaktadır?

Yazdıklarımı bitirdikten sonra sesli olarak en az iki kez okurum. Bu sırada kulağımı tırmalayan bir şey hissedersem bunun, dildeki bir aksaklıktan kaynaklandığını düşünürüm. Çünkü akıcı olmayan bir yazı, insanın duraklamasına, onu anlamakta zorlanmasına neden olur. Bir yazar için de bundan daha korkutucu bir şey olamaz. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı olabilir?

Mavi, yazarlığının ilk yıllarından beri onun, mutluluk, özgürlük, sevinç gibi kimi duyguları anlatmak için kullandığı bir renk, bir simgeydi. Yazarın bu tutumu aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir?

Yeni düşünceler üretebilmek, belirli bir eğitimden geçmeyi ve dünyaya eleştirel bir yaklaşımla bakabilmeyi gerektirir. Bu nedenlerle her düşüncenin yeni olduğu söylenemez.Bu parçada anlatılanlara en yakın yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Üç yanı denizlerle çevrili bir ülkemiz olmasına karşın yazınımızda deniz ve deniz insanı derinlemesine işlenmemiştir. Ne kadar incelesek de, onun derinliği dizi geçmez. Bu konuyu başarıyla işleyen gerçek usta sayısı da ancak bir elin parmakları kadardır. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

İnsanın ne zaman konuşmaya başladığını kesin olarak bilmiyoruz; ama iletişimin, iki insandan oluşan ilk en küçük toplulukla başladığını biliyoruz. Şunu da biliyoruz: İnsanın, konuşan bir canlı aşamasına ulaşması çok uzun zaman almıştır. İnsan sesi, dünyamız-da ilk kez duyulduğunda kuşkusuz söz yoktu. Sesin söze dönüşmesi milyonlarca yıl aldı. İnsan, sesi söze çeviren ilk canlı oldu. Ses zamanla dile dönüştü. Bu parçada anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?

Bizim kuşak onu önce Kafka çevirileriyle tanıdı diye-bilirim. Şato’nun iki cilt hâlinde yayımlanışı, küçük bir edebiyat sever çevresi için başlı başına bir olaydı. Onun öykücülüğünü bu çeviriyi okuduktan sonra keşfettim. Beyhan’ı, Elbiseciler Çarşısı’nı o dönemde edindim. Beyhan, öykümüzün bilindik çizgisinden pek ayrılmayan bir kitaptı. Ama Elbiseciler Çarşısı’nda artık bambaşka bir yazarla karşılaştık. Daha ilk öyküde kişinin iç dünyasını önemsediği açık seçik anlaşılıyordu. Öyküler, art arda iç dünyalarda gezinip duruyordu. Bu parçada sözü edilen yazarın öyküleriyle ilgili olarak, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Sıradan okur, anlaşılmayan bir olayla karşılaşınca “Sonra ne olmuş?” diye sorup geçer. Düşünmeyi denemez, olay örgüsünün temel taşı olan gizemi çözmeye çalışmaz. Oysa gizemi değerlendirmek, ondan tat alabilmek, zihnimizin bir parçası olayların peşinden koşarken bir parçasının da geride kalarak olup bitenler üstünde düşünmesine bağlıdır. Bu parçada anlatılanlara en yakın yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Üzülerek görmekteyim ki gençlerimizin zekâları akademik yönden gelişmesine karşın duygusal yönden beklediğimiz olgunluğa ulaşamıyor. Bunun sonucu olarak ----. Bu cümlenin sonuna, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

Müzik ve dil yeteneği birçok yönden birbirine benzemektedir. Bilimsel bulgular, müzik yeteneği olan in-sanların konuşmaya başladıkları zamanla bu yeteneklerinin fark edildiği zamanın aynı olduğunu gösteriyor. Yani bebeklerin anlamlı kelimelere benzer sesler çıkarmasıyla şarkı söyler gibi agulamaya başlaması aynı zamana rastlıyor. Daha sonraki yıllarda uzun ve karışık cümleler kurmayı becerdikçe daha uzun ve karışık şarkılar söyleme yetenekleri de artıyor. Bu parçaya göre, müzik ve dil yeteneğiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bu yazarımız için romanlarında önemli olan, kahramanın dünyada nasıl göründüğü değil; dünyanın kahramana nasıl göründüğü ve kahramanın, yazarın kendisine nasıl göründüğüdür. Bu cümleye göre yazarın yapıtlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Onun öyküleri, kendinden öncekilere benzemiyordu. Anlattıkları öykü değil, yaşamın bir parçasıydı. Düz, yalın, şiirsel bir anlatışı vardı. Bu yeni biçim, bu yeni anlatış, yeni insanlık değerleri üzerine örülmüştü. Öykücü, o zamana değin edebiyatın ulaşamadığı, insanın anlık duygularını büyük bir ustalıkla vermesini bildi. Onun öykülerini okuyan, ben buyum, ben de böyle duyuyor, böyle düşünüyorum, diyordu. Böyle anlatılan öykücü için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Efteni Gölü 1918 yılına ait verilere göre, Subasar Ormanları’nı da içine alan 67 km2 lik bir alanı kaplıyormuş. Bu gölün çevresinde bol yaban hayvanı yaşarmış. Pek çok balık ve kuş çeşidi bulunurmuş. Ancak sıtma mikrobu taşıyan sivrisinekler de pek çokmuş. O zamanlar sıtma, korkulan bir hastalık olduğundan halk, Güzeldere ve Efteni Gölü çevresine pek yerleşmemiş. Ilıman iklimi nedeniyle yalnızca kışın kullanılmış çevredeki birkaç yerleşim alanı. Bu parçada anlatılan göl ve çevresiyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?

Sabahleyin erkenden masamın başına geçerim. Masa dediğim de ne ki, alçacık bir şey. Üstünde bir örtü, onun üstünde de bilgisayarım… Gazete yığını, kitaplar, kitaplar… Yazı yazacağım günlerde bir savaş alanı gibidir masamın üstü ve odam. Bunun yanında bir de yazma sıkıntısı vardır içimde. Bu duygu alır, bir uçurumun kıyısına götürür beni. Artık bir şey yazamayacağımı düşünürüm. Açar bakarım daha önce yazdıklarıma. Bu yazıların konularını da hayal meyal anımsarım. Kimi kez de yazdıklarımı yadsır, ben mi yazmışım bunları, derim. Sonra bunların verdiği esin-le yine bir şeyler yazmaya başlarım. Bu parçada yazar ve onun çalışma ortamıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Tiyatro denilince önce akla bir metin gelir. Arkasın-dan tiyatro oyununun sahneleneceği bir mekân. Bunların yanı sıra yönetmenler, tiyatro oyuncuları, oyun yazarları ve onları yetiştiren okullar da vardır. Bir başka öge de izleyicilerdir. Bunlardan biri eksik olursa tiyatro olmaz. Bu parçadan tiyatroyla ilgili olarak aşağıdaki yargıların hangisi çıkarılamaz?

Ardışık iki tam sayıdan küçük olanın 6 katı, büyük olanın 5 katından 3 fazladır. Buna göre, küçük sayı kaçtır?

Osmanlı Devleti’nde ilk kez resmî bir devlet matbaası kurulmuştur. Ancak bu matbaada dinî eserlerin basılmasına izin verilmemiştir. Aşağıdakilerden hangisi dinî eserlerin basılması-na izin verilmemesinin nedenlerinden biridir?

Birinci Dünya Savaşı’nda Atatürk’ün, I. Alman General Falkenhayn’ın Suriye ve Hicaz Cephesi’nde Türk ordularının sevk ve idaresinde söz sahibi olmasına karşı çıkması, II. Sofya Askerî Ataşeliği’ne atanması, III. Osmanlı veliahdı ile Almanya’ya gitmesi durumlarından hangileri, Atatürk’ün ulusal çıkarları ön plana aldığına doğrudan bir kanıt sayılabilir?

I. İtalya II. Rusya III. İngiltere Yukarıdaki devletlerden hangileri Misakımillî’nin ilanına tepki göstermiştir?

Erzurum Kongresi kararlarının yedinci maddesinde, “Fen, sanat ve ekonomik bakımlardan muhtaç durumda olduğumuzu, bu nedenle devlet ve milletin bütünlüğü ve bağımsızlığına göz konulmaması şartıyla herhangi bir devletin bu alandaki yardımlarının hoşnutlukla karşılanacağı” açıklanmıştır. Bu açıklama, I. yabancı bir devletin himayesinin kabul edilmesi, II. yabancı sermayeye izin verilmesi, III. karma ekonomi sisteminin uygulanması , durumlarından hangilerine karşı çıkıldığını gösterir?

Sakarya Savaşı’nın kazanılmasından sonra, Anlaşma Devletlerinin, 22 Mart 1922 tarihinde Türk-Yunan Savaşı’nın üç ay süreyle durdurulması ve Türk ordusunun Anlaşma Devletlerinin oluşturacağı bir komisyonca teftiş edilmesi önerisini, Yunanistan kabul etmiştir.Yunanistan’ın bu öneriyi kabul etmesi aşağıdakilerden hangisini göstermez?

Lozan Antlaşması’yla Türkiye’nin, I. Yunanistan, II. İngiltere, III. Fransa        devletlerinden hangileriyle savaş durumu sona ermiştir?

I. Terakkiperver Cumhuriyet II. Cumhuriyet Halk III. Serbest Cumhuriyet Yukarıdaki partilerden hangileri ekonomide devletçilik ilkesine programlarında yer vermiştir?

I. Tekke ve türbelerin kapatılması II. Halifeliğin kaldırılması III. Şeriye ve Evkaf Vekâletinin kaldırılması Yukarıdakilerden hangileriyle, dinin siyasete etki-si kaldırılarak Türkiye Cumhuriyeti laik bir yapı kazanmıştır?

I. Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi II. Yerli malı kullanımına öncelik verilmesi III. İlköğretimin zorunlu olması Yukarıdakilerden hangileriyle vatandaşlar arasında eşitlik sağlanılmasına çalışıldığı savunulur?

I. Millet Mektepleri II. Yabancı okullar III. Devlet okulları Öğretimin Birleştirilmesi Yasası’yla (Tevhid-i Ted-risat) yukarıdakilerden hangileri denetim altına alınmıştır?

Amasya Genelgesi’yle ilan edilen “Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” hükmü, I. milliyetçilik, II. halkçılık, III. devletçilik     ilkelerinden hangilerini destekler?

Türkiye’nin ormanlarıyla ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Bozkırların bir kısmı ormanların yok edilmesi sonucu oluşmuştur. B) Akdeniz Bölgesi’nde iğne yapraklı ağaçlar diğerlerinden daha yaygındır. C) Karadeniz Bölgesi’ndeki ağaç türleri diğer bölgelerden daha fazladır. D) Kıyı bölgelerinde orman alt sınırının yükseltisi düşüktür. E) Coğrafi bölgelerde birim alana düşen orman alanları birbirine yakındır.

I. Yüz ölçümünün küçük olması II. Tarla ve bahçe tarımından elde edilen gelirin yüksek olması III. Bozkırların geniş yer kaplaması Yukarıdakilerden hangileri, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde küçükbaş hayvancılığın, büyükbaş hayvancılıktan daha fazla yapılmasının nedenleri olabilir?

Türkiye’nin dış satım gelirlerinde tarım ürünlerinin payı 1970 yılında %75 civarındayken, bu oran 2001 yılında yaklaşık %7’ye düşmüştür. Bu durumun meydana gelmesindeki temel neden aşağıdakilerden hangisidir?