Jandarma Astsubay Temel Kursu Giriş Sınavı (JANA) 2009

Bu sorunuz üzerine, öykünün kişileriyle ilgili geniş çaplı açıklamalar yapmayı düşünmüyorum. Sizin, öykünün içinde kalmak koşuluyla bu sorunun yanıtını bulmanızı istiyorum. Sorunuzun, benimkinden başka yanıtları da olabilir, bunun farkındayım.                                                                                                                                                                                                                                 Bu parçada geçen “öykünün içerisinde kalmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Bir dilin zenginliğini, bir kavramla, bir durumla ilgili, eş anlamlı sayılan sözcüklerin, deyimlerin bolluğu gösterir. Aşağıdakilerin hangisinde verilen sözler, bu cümlede belirtilmek istenene anlam bakımından örnek oluşturmaz?

Yapıtlarında anlattıkları okurlarda yaşanmışlık duygusu uyandırıyorsa o yazar başarıya ulaşmış sayılır. Bu cümleye göre yazarın başarısında önemli olan aşağıdakilerden hangisidir?

(I) Romanlar, yaşamın çeşitli yanlarını bir bir ortaya koydular. (II) Örneğin Cervantes’le Don Kişot dünyaya gerçek bir katkıda bulunması için yaşamda kahramanca bir yolculuğa çıkarıldı. (III) Samuel Richardson’la insanın iç dünyasında olup bitenler irdelenmeye başlandı. (IV) Balzac’la insanın tarihle olan derin bağları keşfedildi. (V) Flaubert’le günlük yaşamdaki ilişkilerin o döneme değin bilinmeyen yönleri araştırıldı. (VI) Yine romanlarda Thomas Mann’la uzak çağlardan gelen mitlerin yaşamımızdaki rolü gösterildi. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinde insanın ruhsal yapısını incelemiş bir romancıdan söz edilmektedir?

(I) Püren, makiliklerde ve kalkerli toprakların güneş gören yerlerinde yetişen, 50 ile 80 cm boyunda, çalı görünümlü bir bitkidir. (II) Ucu sivri, küçük koyu yeşil, çam iğnesine benzeyen yaprakları vardır. (III) Püren, kışın yapraklarını dökmez ama mevsim sonunda ,bronzlaşır ve bu rengi çiçek açma zamanına kadarkorur. (IV) Aykırı bir bitkidir püren, diğerleri kış uykusuna yatarken o uyanır ve kasım sonlarına doğru sanki baharı müjdeliyormuş gibi açık pembe çiçek açar. (V) Çan şeklindeki kokulu çiçeklerinin ucu dört parçalıdır ve bunların da ortasında ince, mor bir uzantı bulunur. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde öznel bir değerlendirme söz konusudur?  

(I) Ortalama sıcaklığın yükselmesiyle, biyolojik çeşitlilikte de büyük değişiklikler oluyor. (II) Hayvanların kısıtlı da olsa yer değiştirme olanağı varken bitkilerin yerlerini değiştirememesi, bu tür değişimlerin etkilerinin bitkilerde daha kolay izlenebilmesini sağlıyor. (III) Bilim insanlarının yaptığı bitki örtüsü modellemelerine göre, sıcaklıkların yükselmesiyle dünya genelinde kurakçıl bitkilerin yaygınlaşacağı düşünülüyor. (IV) Örneğin, son Buzul Çağı’nda Anadolu toprakları ibreli (çam, selvi) ve geniş yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlarla kaplıydı. (V) Daha sonra iklimin yumuşamasıyla bu bitki örtüsü ortadan kalktı ve yerini subtropik bölgelerden gelen daha kurakçıl bitkilere bıraktı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde tahmin söz konusudur?

(I) Trenin penceresinden, geçtiğimiz yerlere dikkatle bakıyordum; bütün gün bozkırlar içinden geçmiştik, karanlık çökmüş, akşam olmuştu. (II) Ertesi sabah ortalık ağarınca pencereye doğrulduğumda gördüğüm manzara beni büyülemişti. (III) Her yer öyle güzel öyle yemyeşildi ki… (IV) Sanırım Arifiye’ye ya da Sapanca’ya ilerliyorduk. (V) Trenimizin kıvrıla dolana ilerlediği vadi ve iki yanından yükselen sırtlar, yamaçları örten ağaçların, çalıların yeşilliği, bir gün önceki bozkırlar gibi değildi hiç. (VI) Sabahın ilk ışıkları arasında birden karşıma çıkıveren bu yeşil dünyanın bendeki şaşırtıcı izlerini hâlâ hoş bir ürperti ile hatırlarım.                                                                                                                                                                          Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ikinci cümlede belirtilen durumun nedenlerinden söz edilmiştir?  

(I) Çocukluğumda müziğe ve resme ilgim vardı. (II) Ancak, öğrencilik yıllarımda mühendislik çok istenen bir meslekti ve ben de buna yönlendirildim. (III) Besteci olmayı istediysem de bunun için geç kalmıştım. (IV) Ne var ki çok sesli müziğin derinliği beni çok etkiliyordu. (V) İşte fotoğraflarımda müzikle bu bağlamda bir paralellik yakalamaya çalışıyorum. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

(I) Kışın Burgazada da yakınındaki kardeş adalar gibi fazla konuşmuyor. (II) Ama bu sessizlik bir boşluk, eksiklik, cansızlık yaratmıyor adada. (III) Bence nasıl olması gerekiyorsa öyle bu ada kışın. (IV) Onun bu ağırbaşlı hâlinde bir hoşluk, görmüş-geçirmişlik var. (V) Adalılar belki de en çok yılın bu zamanlarında kendini adalı hissediyordur. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

Şairlerin günün birinde şiir yazmaktan vazgeçmelerinin nedenini hep merak etmişimdir. Bir söyleşimizde bu konuyu usta şairimize açtım ve ona ( ) “Yoksa siz de mi ilham perisini darılttınız ( )” dedim. Rahmetli, “Ah ( )”dedi, “Onu elime bir geçirsem bırakır mıyım  hiç ( )” Bu parçadaki ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?

İstenen her yerde tesis kurma olanağı bulunmadığı için bu da ilçemiz için büyük şanstır. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerden hangisiyle giderilebilir?

Bursa yakınlarında, tarihle doğanın kaynaştığı ve bir kuş cenneti olan Ulubat Gölü, görenleri kendisine hayran bırakacak kadar güzel. Ağaçlar, ilkbaharda yağış miktarının artması nedeniyle yarısına kadar sular içinde. Gölün kıyısı, ağlarını, kerevit sepetlerini eşleriyle beraber onaran balıkçılarla dolu. Bu göle yakın Gölyazı Köyü’nün Arnavut kaldırımlı dar sokakları, tarihî kent duvarları geçmişin izlerini yansıtıyor. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi ağır basmaktadır?

(I) Her roman biraz da otobiyografidir. (II) Yazdığınız bir roman, Orta Çağ’daki gezgin ozanlar üzerine bile olsa oradaki karakterlerin hepsi siz olursunuz. (III) Bir otobiyografiyi okurken yapıtta satırlar arasına gizlenmiş yazarı, yazara ilişkin ipuçlarını bulursunuz. (IV) Pek çok karakteri içinizde yaşar, yaşatırsınız. (V) Onları ete kemiğe büründürebilmek için onlarla bütünleşirsiniz. (VI) Bütün bunları başarabilmek içinse yazar olarak titiz bir çalışmayı göze almanız gerekir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

Şairin şiirini, kendine özgü imgeler, duygular, gözlemlerle oluşturması, onun başarılı olmasında etkilidir. Ancak bunların dizelere dökülmesindeki başarısının asıl payı anlatımındadır: Rahat, yalın, içten, konuşulan dilden seçtiği sözlerle oluşturulmuş bir anlatım; süslemelerden, zorlamalardan uzak bir söyleyiş… Şiir, eski dönemlerde büyük önem verilen ses ögelerinden yoksun olsa da bu özellikler şairin anlatımında bir eksiklik yaratmamaktadır. Yani, ----. Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

İnsanoğlu bencildir, yalnız kendisiyle ilgilenir, başkalarının gerçekliğini kavrayamaz. Kendi benliğinin içine kapanıp kalır. Başkalarıyla ilişkiler içinde olmayı engelleyen bu kabuğu, ancak edebiyat, gerçekçi edebiyat kırabilir. Hani şiir okumayı, öykü okumayı boş bir iş sayıp da kendilerine yakıştıramayan kimseler vardır. Siz onların arasında başkalarını iyi anlayan, başkalarının dertlerine, kaygılarına ortak olan birini gördünüz mü hiç? Bunu ancak edebiyat sağlar. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Daha önce hakkında yazı yazdığım öykülerine göre “Mendil Altında” onun en kısa öyküsü. Ama bu öykünün içeriği kâğıt üzerinde kapladığı alanla karşılaştırılamayacak kadar geniş. Tam olarak çözümlendiğinde sınırları nerelere kadar dayanır kestirmek zor. O kadar geniş bir alana hâkim olamayacağım için ben de yoklayabildiğim alanlarda dolaşmayı yeğledim. Bu parçada sözü edilen öykünün vurgulanan yönü aşağıdakilerden hangisidir?

Marmara Denizi’nde, Bostancı’dan Kartal’a uzanan kıyı şeridinin karşısında Kaşıkadası, Tavşanadası, Yassıada ve Sivriada bulunuyor. Bu adalar, tarih sahnesine çok çıktı ama önemli merkezler olarak sivrilmedi. Bunu değiştiren, 19. yüzyılın ortalarında Şirket-i Hayriye’nin başlattığı vapur seferleri oldu. Bu seferlerle adalar kısa sürede İstanbul’un gözde sayfiye yerlerine dönüştü ve nüfusları arttı. Dört bir yanı köşklerle, mimari anıtlarla donatıldı. Bugün hâlâ büyük ölçüde ayakta olan bir tarihî miras var elimizde.                                                                 Bu parçada sözü edilen adalarla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?  

Arkadaşlarımla “Dünyanın en büyük kardan adamını biz yapalım.” dedik. Benim görevim, evden atkı, havuç, kömür, bere getirmek ve bunları yerleştirmekti. Eser ortaya çıkmaya başladıkça, birbirimize kimi zaman emirler, kimi zaman da azarlar yağdırmaya başlamıştık. Tamamlandığından hiçbir zaman emin olamadığımız kardan adamın vücudu oluştu sonunda. Ardından, kardan adamın boynuna kaşkolunu, başına beresini takıp ince işçiliğe yani yüzünü süslemeye gelmişti sıra. Bir taraftan yüzü kendimize benzetmeyi denerken bir taraftan da kaş ve dudak olarak kullanılan kömürlerle “konumlandırma” biçimine göre yüze farklı ifadeler kazandırmaya çalıştık. Son parça da konduğunda kardan adam erimeye başlamıştı. Birlikte, uzun bir çalışma sonucu, doğaya hiçbir zarar vermeden yaptığımız eserle, kendi çapımızda birer sanatçı olmuştuk belki ama bunun farkına varamamıştık. Bu parçada sözü edilen kardan adamla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Cep telefonlarının benzin istasyonlarında kullanılması ölümle sonuçlanabilecek felaketlere yol açabilir. En büyük tehlike, telefon pillerinin petrol ürünlerini tutuşturma olasılığıdır. Başka bir tehlike de radyo frekans sinyalinin çevredeki metallerde elektrik akımı yaratmasıdır. Çünkü bir cep telefonunun ürettiği 5 wattlık sinyal, buharlaşmış yakıtı tutuşturmaya yetebilir. Şunu da ekleyelim: Benzin pompalarının üzerindeki sayaçlar, cep telefonlarından etkilenerek yavaşlayabilir, bazen de durabilir. Bu parçada cep telefonlarıyla ilgili olarak aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı yoktur?

Çocuklar için hazırlanmış çizgi filmler, büyüklerin izledikleri programlara göre daha fazla şiddet içeriyor. Üstelik bu şiddet, komik, esprili bir biçimde yansıtılıyor. Böylece şiddet, hayatın doğal bir parçası gibi gösteriliyor. Çocuklarsa artık şiddete karşı duyarsızlaşıyor. Çocukların şiddete karşı duyarsızlaştığını da şöyle anlıyoruz: Normal koşullarda bir çocuk, şiddet içeren bir sahneyi izlerken kaşlarını çatıyor, gözlerini kırpıyor, çocuğun kas geriliminde bir artış gözleniyor. Buna empati diyoruz. Bu tür sahneleri çok fazla izleyen çocuklar, bunu hayatın doğal bir parçası olarak görüyorlar. Ayrıca bu tür sahneler, çocukların acıma duygularını örseliyor. Dahası, yardıma ihtiyaç duyan insanlara yardım etme isteğini azaltıyor. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Sahte tablo ticareti yapanlar, geliştirdikleri birtakım eskitme yöntemleriyle sahte tablolara, gerçeğine yakın bir görünüm kazandırıyorlar. Ama X-ray ve infrared gibi teknolojiler sayesinde bir yapıtın, tüm katmanlarına inilebiliyor. Tuval bezi, şasi, pigment gibi özellikleri incelenerek ve ait olduğu söylenen dönemin malzemelerine uygunluğu karşılaştırılarak tablonun özgün olup olmadığı anlaşılabiliyor. Bu parçada tablolarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Saygı ve ilgi görmesi, çocukların ruhsal ve bedensel gelişimi açısından son derece önemlidir. Ama ne yazık ki toplumumuzda çocuğu sevmek, ona saygı duymanın önüne geçmiştir. Yalnızca büyüklere saygı gösterileceği, çocuklara saygı duymak gerekmediği, onları sevmenin yeterli olduğu düşünülür. Oysa her insan gibi çocuk da kendisine saygı duyulmasını ister. Evet, sevgi önemlidir ama saygısız sevgi yetersizdir. Çocuk, küçük, güçsüz bir varlık olarak değil, sevilip saygı duyulacak bir birey olarak görülmelidir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

İyi bir eleştirmen, eserle ilgili düşüncelerimizi zenginleştirebilir. Eserin ögeleri arasında daha önce görmediğimiz birtakım ilişkileri kavramamızı sağlayabilir. Bunların oluşturduğu bir dokuyu bize fark ettirebilir. Bazı toplumsal sorunlara dikkatimizi çekebilir. Böylece o, esere bakışını bize aktarabilmişse, yani biz esere o açıdan bakmakla bir şeyler kazanmışsak eleştirmen görevini yapmış demektir. Bu parçaya göre eleştirmenden beklenen, aşağıdakilerden hangisi olamaz?

Çoğu kişi televizyondaki dizilere ön yargılı yaklaşıyor. Kimileri benzer konuların işlendiğini ileri sürerek, kimileriuzatmaları bahane ederek… Bu gerekçelerde haklılık payı yok değil; kullandıkları dil ve estetik bakımından, algılamaları allak bullak eden dizilerin zararı saymakla bitmez. Ama yine de kişisel yargının yerini hoşgörü alırsa sanırım dizilerin arasında iyilerinin ayırt edilmesi kolaylaşacaktır. Bu parçada, televizyonda yayımlanan dizi filmlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Aşırı derecede hareketli ve atak olan, dikkat toplama güçlüğü çeken çocuklara hiperaktif deniyor. Bu durum, kızlara oranla erkek çocuklarda daha çok görülüyor ve dikkat dağınıklığı genellikle üç yaşında ortaya çıkıyor. Bu dönemde önemsenmezse çocuğun sonraki yaşamını olumsuz yönde etkileyecek sorunlar ortaya çıkıyor. Bu da çocuğun özellikle ergenliği, daha çalkantılı ve başarısız bir dönem olarak geçirmesine yol açıyor. Bu parçada hiperaktiflikle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

İslamiyetten önce Türk devletlerinde halkın, I. mülk edinebilmesi, II. kullandığı otlaklar ve yaylalar için devlete vergi ödemesi, III. genelde soy ve dil birliğine sahip boylar hâlinde yaşaması  durumlarından hangileri toprağın devlete ait olduğunu gösterir?

I. Cami II. Darüşşifa III. Medrese Yukarıdaki yapı türlerinden hangileri külliyede yer alır?

I. Değerli madenlerden kesilmesi II. Belirli ağırlıklarda olması III. Tüm para birimlerinin aynı değerde olması Yukarıdakilerden hangileri Selçuklu paralarının özelliklerindendir?

Osmanlı Devleti’nde yabancı okulların, I. zararlı cemiyetlerin kurulması, II. Batı eğitim sisteminin tanınması, III. sıbyan mekteplerinin kurulması durumlarından hangilerinde etkili olduğu savunulabilir?

I. Resmî yazı ve yazışmalarda Müslüman olmayanlar için aşağılayıcı sözler kullanılmaması II. İşkence, dayak ve angaryanın kaldırılması III. Müsadere Usulü’nün kaldırılması Yukarıdakilerden hangileri, Islahat Fermanı’nda yer alan hükümler arasındadır?

Mondros Ateşkes Anlaşması’na göre, Osmanlı Devleti’nin elindeki bütün savaş esirleri serbest bırakılacak, buna karşılık Osmanlı esirleri Anlaşma Devletlerinin denetiminde kalacaktı. Bu hükmün, I. taraflar arasında eşitlik, II. farklı etnik grupları barındırma, III. Sevr Antlaşması’nı imzalama  durumlarından hangilerine karşı bir tutumun göstergesi olduğu savunulabilir?

İzmir’in Yunanistan’a verilmesini engellemek amacıyla kurulan cemiyetin adının “İzmir Osmanlı Haklarını Savunma Cemiyeti” olması, I. bölgesel nitelikli olma, II. bölgenin Türklere ait olduğunu kanıtlama, III. İstanbul’un resmen işgalinden sonra kurulma,   durumlarından hangilerini gösterir?

I. Amasya Genelgesi II. Sivas Kongresi III. Erzurum Kongresi Batı Cephesi Umum Kuvayi milliye Komutanlığına atama yapılmasıyla ilgili karar yukarıdakilerden hangilerinin kapsamındadır?

Amasya Görüşmelerinde, I. Mebuslar Meclisinin toplanacağı yer, II. azınlıklara ayrıcalıklar tanınmaması, III. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin tanınması  konularından hangileri kesinlik kazanmıştır?

Misakımillî’nin, I. azınlıklara millî bütünlüğü bozacak ayrıcalıklar verilmemesi, II. Batı Trakya’da halkoyu yapılması, III. Boğazların güvenliğinin sağlanmasından sonra ticaret gemilerine açılması kararlarından hangileri, Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarında da yer almıştır?

Birinci İnönü Savaşı’nın kazanılması, I. Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması’nın yapılması, II. TBMM’ye duyulan güvenin artması, III. TBMM’nin imzaladığı ilk antlaşmaya ortam hazırlaması durumlarından hangileri bakımından önemlidir?

I. Kars, Iğdır, Sarıkamış ve yöresinin geri alınması II. Nahcıvan bölgesinin özerk bir yönetime sahip olması III. Boğazların ticarete açılması Yukarıdakilerden hangileri Kars Antlaşması’nın kapsamındadır?

1921 Anayasası’nı kabul eden TBMM, bu Anayasa ile egemenliği millete verdiği hâlde, hedeflerinden birinin saltanat ve hilafeti kurtarmak olduğunu açıklamıştır. TBMM’nin bu tutumundaki amacın aşağıdakilerden hangisi olduğu savunulabilir?

I. Uygulamada birlik sağlamak II. Öğretimde laikliği esas almak III. Ulusal bilinci güçlendirmek Öğretimin Birleştirilmesi Kanunu’yla (Tevhid-i Tedrisat) eğitim ve öğretimde, yukarıdakilerden hangilerinin amaçlandığı savunulabilir?

Atatürk: “…medeniyet yolunda başarı yenileşmeye bağlıdır. …medeniyetlerin buluşları, fennin harikaları cihanı değişmeyen değişmeye uğrattığı bir devirde yüzyıllık köhne zihniyetlerle, maziperestlikle var olmak mümkün değildir.” demiştir. Atatürk bu sözüyle, I. inkılapçılık, II. halkçılık, III. cumhuriyetçilik  ilkelerinden hangilerini doğrudan vurguladığı savunulabilir?

Parti kurucularının yapılacak inkılaplara bağlı kalacaklarını belirtmelerine rağmen; Terakkiperver Cumhuriyet Partisinin programında yer alan aşağıdaki konulardan hangisi, Cumhuriyet karşıtlarının partiye girmelerine neden olmuştur?

1928 yılında anayasada, I. milletvekillerinin yemin etme biçimi, II. laiklik ilkesinin anayasada yer alması, III. kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakkı konularından hangilerinde değişiklik yapılmıştır?

1928 yılında anayasada, I. milletvekillerinin yemin etme biçimi, II. laiklik ilkesinin anayasada yer alması, III. kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakkı konularından hangilerinde değişiklik yapılmıştır?

Aşağıdakilerden hangisi, Güneydoğu Anadolu Projesi’nin hayata geçirilmesiyle bu bölgede meydana gelen değişikliklerden biri değildir?  

I. Seçimler ve halk oylaması genel oy esasına göreyapılır. II. Seçimler ve halk oylaması açık sayım ve döküm esasına göre yapılır. III. Seçimler ve halk oylaması tek turlu seçim esasına göre yapılır. IV. Seçimler ve halk oylaması tek dereceli seçim esasına göre yapılır. V. Seçimler ve halk oylaması İçişleri Bakanlığının gözetim ve denetimi altında yapılır. Yukarıdaki ifadelerden hangileri 1982 Anayasası’nın seçimler ve halk oylaması hakkında öngördüğü ilkeler arasında yer alır?