Jandarma Astsubay Temel Kursu Giriş Sınavı (JANA) 2010

Anton Çehov, yazarlığına yedi yıl ömür biçmiştir. Yazdıklarının bütün dünyada okunacağını tahmin etmeyerek ve büyük bir ---- göstererek… Ne var ki bugün Çehov, kısa öyküde ve çağdaş tiyatroda çığır açan modern edebiyatın usta yazarları arasındaki yerini almıştır. Düşüncenin akışına göre yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Onun yapıtlarının akıp gidiveren bir dili var. Kişiler, olaylar katmer katmer açılıyor okurun önünde. Okur, güçlü bir dil dünyasında olduğunu anlıyor. Hem de nefes alan, nefes veren bir dil dünyası. Bu parçadaki altı çizili cümleyle belirtilmek istenen aşağıdakilerden hangisidir?

(I) Kars’ın tarihi, Paleolitik Döneme kadar uzanıyor. (II) Alt Paleolitik Dönemde Kars ve çevresindeki mağaralarda yaşayan, avcılık ve bitki toplayıcılığıyla yaşamını sürdüren insanların izlerine rastlanıyor. (III) Bu izler, Kars’ın, dünyanın en eski kültürlerinden birine beşiklik ettiğini gösteriyor. (IV) Doğaya hükmetme becerisini kazanan insanlar, burada yaşamlarını tarımla uğraşarak sürdürdüler. (V) Daha sonra alet yapımında bakır madenini kullanmaya başladılar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir çıkarım yapılmıştır

(I) Türkiye üzerinden Avrupa ülkelerine doğal gaz taşıyacak Nabucco Projesi Temmuz 2009’da ilgili ülkelerce imzalandı. (II) Uzunluğu yaklaşık 3300 kilometre olacak hattın yüzde altmışı Türkiye topraklarından geçecek. (III) Anadolu’yu baştan başa kat edecek boru hattının, doğal ve kültürel varlıkları nasıl etkileyeceği üzerine bir çalışma ise henüz yapılmadı. (IV) İnşaatına 2010’da başlanması planlanan hat üzerinde kalan zenginliklerin belirlenip buralarda arkeolojik çalışmaların bir an önce yapılması gerekiyor. (V) İleride yaşanabilecek zaman ve kaynak kayıplarının önüne geçmek için proje, çağdaş ölçülere uygun, doğaya ve tarihî yapılara zarar vermeyecek biçimde uygulanmalıdır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde uyarı anlamı vardır?  

Kimi çeviri yapıtlar, okurlarda, o yapıtın yazarına ve okuruna ihanet edildiği duygusu uyandırır. Bu cümleyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

(I) Ayvalık’ta, kıyıdan tepeye doğru kademeli olarak sıralanmış evler denizi izler. (II) Göl gibi görünür Ayvalık’tan bakınca Ege Denizi. (III) Sonra gitgide derinleşir, karşı kıyılara ulaşır mavi suları. (IV) Delice esen rüzgârın uğultusu, sokakların sessizliğine usulca karışır. (V) Denizin üzerinde dalgalarla bağıran poyraz, denize dik olarak yerleştirilmiş evlerle uzlaşarak susuverir kapı önlerinde. (VI) Yazın ise yumuşak, kokulu imbat sarıverir insanın tenini. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

(I) Antik Çağda suyun çeşme ve oluklardan durmaksızın akıtıldığı biliniyor. (II) Ancak suyun, zor bulunan, tükenebilir bir kaynak olduğu da bir gerçek. (III) Bu nedenle ihtiyaca göre ve kontrollü kullanılması gerekir. (IV) İşte musluklar bu zorunluluktan doğmuştur. (V) Suyun aktığı oluk bölümünde bir vana görevi yapan, istendiğinde açılıp istendiğinde kapatılabilen, dikine bir burmalı çubuk, musluğun temelini oluşturur. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

(I) Yurdumuz, termal kaynak zenginliği açısından dünyadaki ilk yedi ülke arasında yer alıyor. (II) Ülkemizde bin üç yüz dolayında termal kaynak bulunuyor. (III) Bu kaynaklar, suyu, debisi, sıcaklığı ve çeşitli fiziksel ve kimyasal özellikleriyle Avrupa’daki kaynaklardan daha üstün nitelikler taşıyor. (IV) Türkiye’deki “doğal çıkışlı ve bol” olarak nitelenen termal suların eriyik maden değerinin yüksek; kükürt, radon ve tuz bakımından da zengin olduğu biliniyor. (V) Yurdumuzun pek çok bölgesinde bu termal suları bulabiliriz: Ankara Kızılcahamam, Afyon, Balıkesir-Gönen, Bursa…                                                                                                                                                                                                                                                                             Ülkemizdeki termal suları konu alan bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

(I) Uzmanlar, yaşamın ilk birkaç ayından sonra bebeklere masal okumanın doğru olacağını söylüyor. (II) Bunun, onların dil gelişimine olumlu katkıları olacağı konusunda birleşiyor. (III) Bu dönemde masallar konusundaki seçiminiz çok da önemli değil. (IV) En uygun kitaplar, büyük resimleri olan ve her sayfada bir cümle bulunan kolay anlaşılır hikâye ve masal kitapları. (V) Çünkü bebeğiniz 6-7 aylık olduktan sonra, kitaplarda ilgi duyduğu tek bölüm resimler olacak.                                                                                                                                      Bebeklere kitap okunmasını konu alan bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

(I) Bugünlerde gençlerin çoğu ya bir rock grubu kurmak ya da film senaryosu yazmak istiyor. (II) Oysa o yaşlardayken bizim tek isteğimiz küçük bir dergide kısa da olsa bir hikâyemizin yayımlanmasıydı. (III) Birgün, böyle bir dergide, benim ilk kısa hikâyem yayımlandı. (IV) Sonra birbirine bağlı kısa hikâyelerimden bir derleme de yaptım. (V) Benim yazdıklarım aynı karakterler üzerine kurulur ama temalar oldukça özgündür. (VI) Bu derlemelerdeki hikâyelerden birisi çocukluğu anlatıyorsa öteki ergenlikten söz ediyordu, bir başkası da olgunluk dönemini ele alıyordu.                                                                                                                                                                                                                                                                                     Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

(I) Babam gazeteci, annem de piyanistti. (II) Yaratma eylemiyle hep iç içeydim bu nedenle. (III) Öyle ki benim için nefes almak gibi bir şeydi bu. (IV) Yaratıcılığımı özgürce kullanabilmem için önümde hiçbir engel yoktu. (V) Yalnızca hangi alanda başarılı olabileceğimden emin olmam gerekiyordu. (VI) Sinemayla uğraşan, tanıdığım hiç kimse yoktu. (VII) Çünkü o zamanlar gelişmiş bir sinema sektörü henüz oluşmamıştı. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar?

Dünyanın neresinde böyle bir ülke, böyle bir çeşitlilik var? Doğu’nun karları hiç eksik olmayan görkemli dağları, her göreni büyüler. Mardin’in, Urfa’nın sokaklarında gezinen biri, zaman kavramını yitirip başka bir gezegende dolaştığı duygusuna kapılır. Nehirlerinin böylesine bereketli aktığı, güneşin nimetlerini böylesine cömertçe sunduğu kaç ülke biliyorsunuz? Kaç ülkenin yaylalarında yavru ayılar, mangalda et pişirenlerin yanına gelir, onlardan sessizce pay ister? Dünyanın kaç ülkesi bunca uygarlığın en görkemli miraslarıyla iç içedir? Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

----: “İstanbul’da doğup büyüyen biri için bile İstanbul, keşfedilecek öyküler ve görüntülerle dolu. Bu çok hareketli, kalabalık kent birbirinden farklı duygularla yüklü. Bu nedenle, yaptığım iki film de birbirinden çok farklı oldu. Biri sahaf bir dedeyle torunun masalsı hikâyesini anlatan, mitolojiyle ilgili bir film. Öteki ise göç ve iş kenti olan İstanbul’da yaşamanın zorluğunu gerçekçi bir yöntemle anlatan bir film.” Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Bence, Türkçesi dururken bir yabancı sözcüğü yeğleyen ya da yabancı bir kavrama Türkçe karşılık arama çabasına katlanamayan bir yazarda ana dili bilinci, ana dili duyarlılığı tam oluşmamıştır. ----. Gerçek yazar, ana dilinin yürek atışını kaleminin ucunda duyan kişidir. Çünkü ana dilinin sesine yabancılaşmış kişilerde, düşünce de açık ve aydınlık değildir. Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Okuma, yaşamımızın belirli bir döneminde başlayıp biten bir etkinlik değildir. Çocukluk, gençlik, orta yaşlılık ya da yaşlılık dönemlerimizde yaşamımızda yer alır. Daha doğrusu yeme, içme, soluma gibi yaşamsal bir nitelik taşır. Öyle ki çocukluk çağında okuduğumuz bir kitabı yetişkinlik döneminde okuduğumuzda ondan alacağımız tat farklı olur. Çünkü ----. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

Bir ressama, “Bana şöyle bir doğa resmi yap.” deseniz bile o, hayal ettiklerini döker tuvale. Çünkü sanat kısıtlamayı sevmez. Bana da en fazla, “Şu ağaç dalından yapılmış bir baston istiyorum.” diyebilirsiniz. O kompozisyonu oluşturmak, onu sanata dönüştürmek ve ortaya çıkarmak, çalışma sırasındaki duygu ve düşüncelerime, hissettiklerime bağlıdır. Sonunda, becerimi hayal gücümle birleştirir, özgün bir ürün ortaya koyarım. Bu parçada belirtilenler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir?

İş yaşamının, doğru ve yanlış kararların bileşkesi olduğu, yanlış yapılmayan iş kolunun bulunmadığı bilinir. Yeniliklere açık, büyük hedefleri olan ve risk alan kişiler için yanlış yapmak çok doğaldır. Başarılı bir yönetici ya da çalışan, yapılan her yanlıştan bir ders çıkarmasını bilir. Yanlış yapılmasına yol açan etkenleri ortadan kaldırmaya ve bunların bir daha tekrarlanmamasına özen gösterir. Böylece yanlışı avantaja dönüştürmüş olur.                                                                                                                                                                                                                          Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?  

Kent planlaması yapılırken geçmişi bilen ve geleceği görebilen bir bakış açısına sahip olmak gerekir. Geçmişe dönük yüz, kimliksizleşmenin önünü kesecek, geleceğe dönük yüz ise donukluğu engelleyecektir. Bu bakış açısı, konut yapımında geçmişle uyumsuz yapılaşmaya, zemine uymayan binalar yapılmasına engel olacaktır. Böylece doğayla bütünleşecek, çevreyle uyum sağlayacak türden mimarlık ürünleri geliştirilmiş olacaktır. Bu parçaya göre kent planlamasıyla ilgili olarak mimariden beklenen aşağıdakilerden hangisidir?

Yazar, “Bu kitap bir yaşam öyküsü değil, olsa olsa yaşamımdan çizgiler. Belirli bir sıra gözetilmeden kendiliğinden beliren renkler.” diyor, ülkemizin son kırk yıllık kültürel yansımaları olarak değerlendirilen kitabı için. Şiirsel bir dille yazılan bu anılar, kimi zaman gözlerinizi yaşartacak kimi zaman güldürecek sizi. Bu parçada sözü edilen kitapla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?

Mahalledeki olayların anlatıldığı, tüm dedikoduların yapıldığı bir yerdi İsmail Usta’nın berber dükkânı. Yağlı kayışta bilenen keskin usturanın parıltısı, çıtır çıtır yanan kömür sobası… Sehpada gazeteler, ünlü mizah dergisi Akbaba… Karo mozaik döşemeye dökülen aklı karalı saç kırpıntıları… Ellerinde süpürgelerle, minik naylon küreklerle saç kırpıntılarını süpürmeye hazır, çelimsiz berber çırakları… Tıraş koltuklarından birinin kolları üzerine konmuş tahtaya oturan çocuğun saçlarını kesen Berber İsmail, mahallede olup biteni en ince ayrıntılarına kadar anlatırken çocuğun meraklı gözleri, aynada sürekli çevreyi kolaçan ederdi. Bu parçada adı geçen yer ve kişilerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?

Yapıt on dört öyküden oluşuyor. Öykülerde ortak bir dilden söz edilebilir. Sanatçının şiirsel cümleleri tüm öykülere hâkim. Bu şiirsel ifadeler, anlatıcının duygu dünyasını ortaya koyuyor. Şiirsellik, sözcük seçimiyle, özgün bağdaştırmalarla kurulan keskin cümlelerle sağlanıyor. Ancak, az da olsa yerel söyleyişlerin kullanılması, öykülerin şiirsel anlatımına gölge düşürüyor. Bu parçada sözü edilen öykülerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?

Anadolu Selçukluları Döneminde, I. kervanların soyulmaması ve tüccarların zarar görmemesi için önlemler alınması, II. belli aralıklarla kervansaraylar yapılması, III. gümrük vergilerinin düşük olması      durumlarından hangilerinin ticaretin güvenli yapılmasında önemli olduğu savunulabilir?

Osmanlı Devleti’nde, I. sancak, II. medrese, III. enderun      birimlerinden hangileri eğitim kurumları arasındadır?

I. Rumlar II. Ermeniler III. Fransızlar Kilikyalılar Cemiyeti, Çukurova Bölgesi’nin Türk vatanının bir parçası olduğunu belirterek, bölgeyi yukarıdakilerden hangilerine karşı savunmayı amaç edinmiştir?

I. ve II. İnönü Savaşlarının kazanılmasının aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?  

I. Mondros Ateşkes Anlaşması’nın imzalanması II. Sevr Antlaşması’nın imzalanması III. Brest Litowsk Antlaşması’nın imzalanması Yukarıdakilerden hangileri Kurtuluş Savaşı’nın başlamasında ve yapılmasında etkili olmuştur?

Kurtuluş Savaşı’nda Güney Cephesi’ndeki millî kuvvetler Fransız işgal kuvvetlerine karşı başarılar kazanmıştır. Bu başarılar Fransa Hükûmetini Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmetiyle 1920’nin Mayıs sonunda ateşkes anlaşması yapmaya zorlamıştır. Fransa’nın bu tutumunun aşağıdakilerden hangisine kanıt olduğu savunulabilir?

Kurtuluş Savaşı’nda Türk-Amerikan dostluk ilişkilerinin gelişmesinde, I. ABD’nin Türkiye’nin iç işlerine karışmaktan vazgeçmesi, II. ABD’nin Türkiye ile sadece kültür ve ticaret ilişkilerini sürdürmeyi kararlaştırması, III. ABD’nin Birinci Dünya Savaşı’nda Anlaşma Devletleri yanında yer alması durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?

Lozan Antlaşması’nın öngördüğü nüfus mübadelesinde, I. İstanbul, II. Doğu Trakya, III. Batı Trakya  ,                yerleşim yerlerinden hangileri bu değişimin dışında tutulmuştur?

I. TBMM’nin açılması II. Saltanatın kaldırılması III. Cumhuriyetin ilanı Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin demokratik devlet kurulması aşamaları arasında olduğu savunulabilir.

I. Medreselerin kapatılması II. Yabancı okulların Millî Eğitim Bakanlığına bağlanması III. Halifeliğin kaldırılması Yukarıdakilerden hangileri öğretim birliğiyle ilgili yasanın uygulanmasının sonuçları arasındadır?

I. Toplumda fırsat eşitliğinin olması II. Şeyh, ağa gibi lakapların kullanılması III. Toplumda iş bölümünün sağlanması Halkçılık ilkesinin yukarıdakilerden hangilerine karşı olduğu savunulabilir?

Türkiye’de genel olarak yaz ayları kurak geçmekte ve bu nedenle tarımda sulama gereksinimi artmaktadır. Buna göre, I. Pasinler, II. Bafra, III. Küçük Menderes, IV. Ceylanpınar      ovalarının hangilerinde, yazın tarımda sulamaya duyulan gereksinim diğerlerinden daha azdır?

Türkiye’de ağaçlandırma konusundaki önemli çalışmalardan biri de baltalıklar ya da diğer adıyla enerji ormanları oluşturmaktır. Bu alanlarda, kendini yenileyebilen ağaçlar yetiştirilmekte ve bu ağaçlar belli aralıklarla kesilerek yakacak odun gereksinimi karşılanmaktadır. Buna göre, aşağıdaki illerin hangisinde yakacak odun sağlayabilmek için enerji ormanı oluşturulmasına duyulan gereksinimin daha fazla olması beklenir?

I. Orojenik hareketlerin etkili olması II. Ortalama yükseltinin fazla olması III. Geniş alanlarda volkanizma ve metamorfizma olaylarının görülmesi IV. Doğu-batı uzunluğunun fazla olması Yukarıdakilerden hangileri Türkiye’nin maden çeşitliliği açısından dünyanın en zengin ülkelerinden biri olmasının nedenidir?