2016 KPSS Türkiye’de Nüfus ve Yerleşme Tamamı Çözümlü Sorular

Türkiye’de gelişmekte olan bir ülkedir. Bu nedenle; •• Yaşlı nüfus oranı artmakta •• Geç nüfus oranı azalmakta •• Kentleşme artmakta •• Yetişkin nüfus oranı artmakta •• Sanayide çalışan nüfus artmakta •• Okur-yazar oranı artmakta •• Tarımda çalışan oranı artmaktadır. Türkiye’nin toplam nüfusu sürekli artmaktadır. Nüfusun azalması için artış hızının sıfırın altında olması gerekir. (Cevap A)

Türkiye sanayileşmekte olan bir ülkedir. Bu duruma bağlı olarak, tarımda makine kullanımı giderek artmaktadır. Tarımda makine kullanımının artması nedeniyle insan ve hayvan gücüne ihtiyaç azalmaktadır. Kırsal kesimde makineleşme nedeniyle işsizlik artmakta ve bu durum köyden-kente göçe neden olmaktadır. (Cevap C)

Türkiye’de nüfusun dağılışında; Fiziki faktörler •• Yer şekilleri, iklim, su kaynakları, yeraltı kaynakları, toprak ve bitki örtüsü. Beşeri faktörler •• Sanayi, tarım, ticaret, madencilik, idare, turizm, ulaşım ve kültür etkilidir. Türkiye topraklarının iki kıta üzerinde yer alması nüfusun dağılışında etkili değildir. (Cevap D) Marmara Bölgesi’nde nüfusun fazla olmasında; ●● Yer şekillerinin elverişli olması ●● İklimin elverişli olması ●● Sanayi, tarım, ticaret, bankacılık, turizm gibi ekonomik faaliyetlerin gelişmiş olması etkilidir.

Menteşe Yöresi, Hakkâri, Yıldız Dağları ve Doğu Karadeniz’in iç kesimlerinde nüfusun az olmasında yer şekillerinin engebeli olması, Tuz gölü çevresinde ise kuraklık etkilidir. (Cevap B)

Sanayinin geliştiği yerler kalıcı göç alır. Turizm, tarım gibi ekonomik faaliyetlerin geliştiği yerler ise geçici göç alır. Muğla’da turizm gelişmiştir. İskenderun’da ise sanayi faaliyeti gelişmiştir. Bu nedenle Muğla yaz aylarında geçici göç alır İskenderun ise kalıcı gök alır. (Cevap C)

Nüfus artış oranı doğum oranından fazla olan merkezler dışarıdan göç alır. Dışarıdan göç alan merkezlerde iş imkânı fazladır. İş imkânlarının fazla olduğu yerler gelişmiştir. Gelişmiş yerlerde okur-yazar oranı yüksek, hizmet sektöründe çalışan oranı fazladır. (Cevap D) Doğu Anadolu Bölgesi’nde nüfusun az olmasında; ●● Yer şekillerini engebeli olması ●● İklimin elverişsiz olması ●● Sanayi, tarım, ticaret, turizm gibi ekonomik faaliyetlerin az gelişmiş olması etkilidir.

Dağınık yerleşmelerin görüldüğü yerlerde yer şekilleri engebelidir. Engebeli arazinin fazla olduğu yerlerde tarım alanları dardır. Engebenin fazla olduğu yerler makine kullanımına elverişli değildir. Makine kullanımının az olduğu yerlerde insan gücüne ihtiyaç fazladır. Bu nedenle tarımsal nüfus yoğunluğu fazladır. (Cevap E)

Köy altı yerleşmeler geçici ve kalıcı olmak üzere ikiye ayrılır. •• Geçici; oba, yayla, dam, kom, ağıl. •• Kalıcı; mahalle, mezra, divan, çiftlik. (Cevap E)

Göç veren yerlerde göçle birlikte iş imkânları daha da azalır. Nüfusun az olduğu gelişmemiş yerlerde iş imkânı azdır. İş imkanlarının az olmasına bağlı olarak dışarıya göç yaşanır. Göç alan yerlerde; •• Çevre kirliliği artar. •• Gecekondulaşma artar. •• Eğitim ve sağlık yetersiz kalır. •• İşsizlik artar. •• Konut ihtiyacı artar. (Cevap B) Bir ülkede nüfus artış oranının fazla olmasının; ●● İş gücünün ucuzlaması ●● Üretimin ve iç piyasanın canlanması ●● Devletin vergi gelirlerinin artması ●● Sanayi kolu sayısının artması ●● Ürün çeşidinin artması gibi olumlu sonuçları vardır.

Genç nüfusun azaldığı merkezler gelişmekte olan yerlerdir. Gelişmekte olan ülkelerde; •• Hizmet sektöründe çalışan sayısı artar. •• Nüfus artış hızı düşer. •• Ortalama yaşam süresi uzar. •• Nüfus piramidinde taban kısmı daralır. •• Şehirleşme artar. •• Sanayileşme artar. •• Kişi başına gelir artar. •• Enerji tüketimi artar. (Cevap D)

Mübadele göçü; iki devlet arasında yapılan anlaşmaya bağlı olarak yaşanan göçlerdir. Örneğin Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan göçler. Mübadele göçleri anlaşmaya bağlı yapıldığından zorunlu göçler arasında yer alır. (Cevap B)

Türkiye’de nüfus daha çok kıyı kesimlerde toplanmıştır. Nedeni; •• İklimin elverişli olması, •• Tarım topraklarının elverişli olması, •• Ulaşımın gelişmiş olması, •• Ticaretin gelişmiş olmasıdır. (Cevap B) Tarihte ilk yerleşmenin Anadolu’da kurulmasında; ●● Su kaynakları ●● İklim özellikleri ●● Yer şekilleri ●● Toprağın verimli olması ●● Bitki örtüsü etkili olmuştur.

Artvin’de yer şekilleri engebelidir. Bu nedenle Artvin’de ulaşım gelişmemiştir. Ulaşımın gelişmediği yerlerde ticaret de gelişmez. Kayseri, Kocaeli, Adana ve Gaziantep yolların kavşaklarında yer alır. Bu nedenle bu merkezlerde ticaret gelişmiştir. (Cevap E)

Türkiye’de yer alan kır yerleşmelerinde meskenler tek katlıdır. (Cevap E)

Gelişmekte olan ülkelerin nüfus piramitlerinin tabanı doğumların azalmasına bağlı olarak daralır. Gelişmekte olan ülkelerde sağlık koşullarının iyileşmesine bağlı olarak ortalama yaşam süresi uzar. Ortalama yaşam süresinin uzamasına bağlı olarak yaşlı nüfus oranı artar. (Cevap C) Sanayinin geliştiği yerler gelişmiştir. Bu merkezlerde; ●● Kişi başına düşen gelir fazla, ●● Kentleşme fazla, ●● Eğitim, sağlık, beslenme elverişli, ●● Ortalama yaşam süresi uzun, ●● Yaşlı nüfus oranı yüksek, ●● Enerji tüketimi fazla, ●● Tarımda çalışan oranı azdır.