2016 KPSS Yürütme Organı ve Faaliyetleri Tamamı Çözümlü Sorular

Yüksek Mahkemelere üye seçimi ile ilgili öncüllerden üçü de doğru ifadelerdir. Ayrıca Cumhurbaşkanı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyelerinin tamamını ve Danıştay üyelerinin ¼’ünü seçme hakkı vardı. Danıştay üyelerinin ise ¾’nü HSYK seçer. Anayasa Mahkemesinin üç üyesini de TBMM seçer. (Cevap B)

Bakanlar Kurulu ile ilgili A, C, D ve E ifadeleri doğrudur. Açık olan bakanlığa izinli veya özürlü olan bir bakana başka bir bakan vekâlet eder. Ancak bir bakan birden fazla bakana vekâlet edemez. (Cevap B) Türkiye’de hükümet kurma kabine sistemi ile olur. Türkiye kabine sistemine 1921 Anayasası’nın 1923 değişikliğiyle geçmiştir. Atatürk döneminin üç başbakanı vardır, ilki İsmet İnönü, ikinci Fethi Okyar son Başbakanı ise Celal Bayar’dır.

Bakanlar Kurulunun, 110. maddede belirtilen güvenoyunu alamaması ve 99. veya 111. maddeler uyarınca güvensizlik oyuyla düşürülmesi hallerinde; kırk beş gün içinde yeni Bakanlar Kurulu kurulamadığı veya kurulduğu halde güvenoyu alamadığı takdirde Cumhurbaşkanı TBMM başkanına danışarak, seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Geçici Bakanlar Kurulu siyasi parti gruplarının gücü oranında oluşur, siyasi parti gruplarından alınacak üye sayısını Meclis Başkanı belirler. (Cevap C) 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri sonrası bu süreç gerçekleştiğinden, Türkiye tarihinde ilk kez Cumhurbaşkanı bu yetkisini kullanmış ve erken seçim kararı alınmıştır. 1 Kasım 2016 seçimi öncesi Geçici Bakanlar Kuruluda kurulmuştur.

1982 Anayasası’na göre, sıkıyönetim (I) ve olağanüstü hali (II) Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu ilan eder. (Cevap A) Sıkıyönetim ve olağanüstü halin ilan edilme süresi altı ayı aşamaz, her defasında dört ayı aşmamak üzere uzatmak ise TBMM’nin görevidir. Savaş nedeniyle sıkıyönetimin uzatılmasında süre aranmaz.

1982 Anayasası 117. maddesine göre I ve II. ifadeler doğrudur. Genelkurmay Başkanı görev ve yetkilerinden dolayı Başbakana karşı sorumludur. Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından ise TBMM’ye karşı Bakanlar Kurulu sorumludur. (Cevap A) 3 Mart 1924 Erkânı Harbiye’nin kaldırılması ile kurulan Genelkurmay Başkanlığı, 1961 Anayasasına kadar Anayasal güvencesi olmadığı gibi Milli Savunma Bakanlığına karşı sorumlu idi. Ancak 1961 Anayasası ile kanuni güvenceden çıkıp ilk kez Anayasal güvenceye kavuşmuş ve Başbakana karşı sorumlu hale gelmiştir.

1982 Anayasası 2007 değişikliği ile Cumhurbaşkanı halk tarafından 5 yıl için seçilir, bir kişinin de en çok iki kez seçilebileceği kabul edilmiştir (Anayasa Madde. 102). (Cevap B) Cumhurbaşkanı’nın görev süresi bitmeden 60 gün önce seçim başlar. Cumhurbaşkanı halk tarafından en çok iki kez yapılacak bir oylama ile seçilir. Birinci oylamada geçerli oyların salt çoğunluğu aranır. Bu sağlanmaz ise en çok oy alan iki aday ikinci pazar yarışır. Hangisi çok oy alır ise o Cumhurbaşkanı olur.

Cumhurbaşkanın görev ve yetkileri Anayasanın 104. Maddesinde yasama, yürütme ve yargı alanlarına ilişkin olarak ayrı ayrı saymıştır. B, C, D ve E burada sayılan görev ve yetkilerdendir. Genel ve özel af çıkarmak TBMM’nin görevidir. Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak Cumhurbaşkanı’nın görevidir. (Cevap A)

Yabancı devletlere Türk devletinin temsilcilerini göndermek Cumhurbaşkanının görevidir. Kanun yapmak, milletlerarası andlaşmaları uygun bulmak TBMM’nin; parti kapatmak Anayasa Mahkemesinin görevidir. Cumhurbaşkanı her siyasi bunalım değil, hükümetin kırk beş gün içinde kurulamaması ya da kurulsa bile güvenoyu alamaması durumunda erken seçim kararı alabilir. (Cevap D)

1982 Anayasasına göre (Madde 131) Yükseköğretim Kurulu üyelerini Cumhurbaşkanı seçer. Üyelerin bir kısmını üniversiteler ve Bakanlar Kurulunca seçilen adaylar arasından bir kısmını ise Cumhurbaşkanı doğrudan seçer. (Cevap C) YÖK ilk kez 1982 Anayasası ile kurulmuştur. İlk YÖK Başkanı İhsan Doğramacı’dır.

A, C, D ve E’de verilenler anayasamıza göre Bakanlar Kurulu ile doğru ifadelerdir. Cumhurbaşkanı bir bakanı başbakanın önerisiyle atar veya görevine son verebilir, bunu tek başına yapamaz. (Cevap B)