Anlatımı daha güçlü kılmak için “duyulardan yararlanma, örneklendirme, benzetme,
karşılaştırma, tanık gösterme” gibi bazı yöntemlere başvurulur.
Duyulardan Yararlanma
Beş duyu organımız vardır: Görme, işitme, dokunma, tatma, koklama. Parçada
duyu organlarıyla ilgili ayrıntılara da yer verlir.
Örneklendirme
Parçanın anlatımını destekleme, anlatılanları somutlağtırmak için eser, yazar
ya da olaylardan örnekler vermektir. “Yazar, romanlarında hayata pozitif bakan
kahramanlara sıkça yer veriyor.”
Örneğin;
“ilk romanındaki Atıf tipi, edebiyatımızda eğine az rastlanır güzellikte çizilmiğ mizahi
bir karakterdir. Kimileri yazarın sadece felsefi romanlarda bağarılı olduğunu
iddia etse de romanlarındaki Atıf, Müjgan gibi tip karakterler bu iddianın
ne kadar havada kaldığını göstermektedir.” “Tartığma” anlatım biçimiyle yazılmığ bu
paragrafta, anlatımı kuvvetlendirmek için “örneklendirme”den yararlanılmığtır.
Benzetme
Nitelikçe güçsüz olanı, güçlü olana benzetmektir. Benzetmelerde dört unsur
vardır.
! Benzeyen
! Kendisine benzetilen
! Benzetme yönü
! Benzetme edatı
Karsılastırma
iki varlık ya da kavramın belli yönleriyle birbiriyle kıyaslanmasıdır.
“Bu iki yazarı farklı kulvarda değerlendirmek gerekiyor. Biri sadece öykü
yazmığ bugüne kadar, diğeri ise hep roman yazıyor. Ele aldıkları konular
ortak olabilir ama üslupları çok farklı olduğu için ikisi de özgün eserler
veriyor bana göre.” “Tartığma” anlatım biçiminden alınmığ
bu paragrafta “öykü yazarı” ile “roman yazarı” karğılağtırılmığtır.
Tanık Gösterme
Yazarın öne sürdüğü düğüncenin doğruluğunu ispatlamak için sözünü ettiği konuda
uzmanlağmığ kiğiden alıntı yapmasıdır.
Parçada tanık gösterilen kişinin sözüne de yer verilebilir.
“Yüzyıllardır yeryüzünde bir üstünlük tutkusudur gidiyor. Tüm milletler bir
diğerine hükmetmeye çalıııyor. Bu tutumun yanlıı olduğunu anlamamız
için ne yapmamız gerekiyor. Onlarca fikir adamı insanları aydınlatmak için
çabaladı. Martin Luther King de bu konu hakkında ıöyle demiıti. “Irklar
arası çatıımalar kimseye fayda getirmez.
” Irkçılığın eleıtirildiği bu paragrafta yazar,
vermek istediği mesajı desteklemek için Martin Luther King’in bir sözünden
alıntı yaparak onu fikrine tanık gösteriyor.
[sinif_6_sbs_turkce]