Bitki Gelişimine Hormonların Etkisi
Oksin
Hücre bölünmesi, hücre farklılaşması, hücre büyümesini sağlar. Bitkinin boyca uzamasını, simetrik ya da asimetrik büyümesini sağlar. Diğer bitkisel hormonların etkisiyle de yaprak dökümü, çiçek açma, meyve verme gibi olaylarda da etkilidir.
Örneğin
Yaprak dökülmesinde etilen ve oksin beraber etkilidir. Oksinin azalması yaprak dökülmesine yol açar. Oksin hormonu, bitki büyümesine en etkili hormondur.
Oksinin ışığın ters yönünde yoğunlaştığı ya da ışığın olduğu kısımda inaktif olduğuna dair görüşler vardır. Böylece ışığın geldiği kısma doğru yönelme gerçekleşmektedir.
Giberellin
Tohum çimlenmesine uyarıcı etki yapar. Meyve ve tohumlarda bol miktarda bulunur. Bazı bitkilerde gövde uzamasını ve meyve büyümesini hızlandırır. Hücre bölünmesinde
ve soymuk borusu (şoem) hücrelerinin farklılaşmasında etkilidir.
Sitokinin
Tomurcuk gelişmesi, tohum çimlenmesi, yaprakların geç yaşlanması gibi olaylarda görev alır. Hücre bölünmesi, hücre büyümesi, kloroplast gelişimi ve yumru oluşumunda etkilidir. Sitokininler ve giberellinler daha çok erken gelişme döneminde etkili olurken; oksinler gelişmeden sonra etkili olmaktadır.
Absisik Asit
Uygun olmayan koşullarda tohumun çimlenmesini engelleyerek, uyku halini (dormansi) sağlar. Gelişmeyi durdurucu bir etkiye sahiptir. Kloroplastlarda sentezlenir. Stomaların kapanmasını uyarır ve böylece su kaybını azaltmış olur.
Etilen
Yaprak dökümü ve meyve olgunlaşmasında etkilidir. Kökün büyümesini engeller. Yaşlanmayı düzenler. Çiçeklerin solmasına yol açar. Bu hormon üretildiği yerde etkilidir.
Örnek: I. Absisik Asit – Yaprak dökümü
II. Sitokinin – Tomurcuk gelişimi
III. Etilen – Meyve olgunlaşması
Yukarıda verilen bitkisel hormonlar ve görevleriyle ilgili olarak hangilerinde yanlış eşleştirme yapılmıştır?
A) YalnızI B)YalnızII C)Yalnız III D) I ve II E) II ve III
Çözüm: Absisik Asit tohum çimlenmesini engeller. Yaprak dökümünde etilen hormonu ve oksinin az salgılanması etkilidir.
Sitokinin tomurcuk gelişiminde, etilen meyve olgunlaşması ve yaprak dökümünde rol oynar.
Yanıt A
[biyoloji_1_ygs_lys]