Hücre çeperi
Hücre çeperi bakterilerde, mantarlarda ve bitkilerde bulunur. Bakterilerde bulunan hücre çeperi protein, karbonhidrat ve yağ türevi moleküllerden oluşmuştur. Mantarların hücre çeperi ise azotlu polisakkarit olan kitinden meydana gelmiştir. Bitkilerin hücre çeperi ise polisakkarit çeşidi olan selülozdan oluşmuştur.
Selüloz çeper sert ve cansız olup, tam geçirgendir. Üzerinde madde geçişini sağlayan geçitler bulunur. Hücre bölünmesi sona ererken hücrenin ortasında aralamel meydana gelir. Ara lamelin iki yanına selüloz çeper birikerek primer çeper, onun üzerine de lignin(odun) ve süberin gibi maddeler birikerek sekonder çeper meydana gelir. Selülozdan meydana gelen çeper, tüm bitkiye mekanik dayanıklılık sağlar, otsu bitkilerin dik durmasına yardımcı olur.
Ligninleşme (Odunlaşma)
Hücre çeperinin selüloz miselleri arasında odun özü birikmesiile olur.
Örnek;
Ayvada taş hücreleri
Mantarlaşma
Hücre çeperine süberin maddesinin birikmesi ile olur. Mantarlaşmış hücreler su, çözelti ve gazların geçişini engeller.
Kütinleşme
Bitkilerin dış kısımlarındaki yaşlanmış hücrelerin çeperleri çoğunlukla mantarlaşmıştır. Genç bitkilerin epidermisi üzerinde ise süberine benzeyen kütin maddesi birikir.
Tanenleşme
Hücre çeperine tanen maddesinin birikmesi ile olur. Fazla miktarda tanen bulunduran yapılar dericilikte kullanılır.
Mumlaşma
Epidermis hücrelerinin hava ile temas eden kısmında kutikuladan başka kimyasal bileşeni kutin ve süberine benzeyen mum bulunur.
Örneğin;
Erik ve elmanın dış yüzeyindeki donuk kısım.
Kireçlenme
Özellikle su bitkilerinin çeperlerinde görülür. Hücre çeperine CaCO3 birikmesi ile oluşur.
[biyoloji_1_ygs_lys]