Basınç
- Atmosferin içerisinde bulunan gazların yerçekiminin etkisiyle yeryüzüne uyguladığı ağırlığa denir. Basınç barometreyle ölçülür birimi milibardır.
- 45° enleminde deniz seviyesinde 0°C’de 1013 milibara eşit cıva yüksekliği 760 mm = 1033 gr cıva ağırlığı olan atmosfer basıncına normal atmosfer basıncı denir.
- 1013 mb üzerindeki değerlere yüksek basınç (Antisiklon), altındaki değerlere ise alçak basınç (Siklon) denir.
Atmosfer basıncını etkileyen faktörler
1. Sıcaklık
- Sıcaklığa bağlı olarak havanın ısınması veya soğuması basıncı değiştirmektedir. Isınan hava genişler, hafifler ve yukarı doğru çıkar, basınç azalır. Soğuyan hava ise sıkışarak ağırlaşır ve aşağı doğru iner, basınç yükselir. Bu nedenle ekvator çevresi sürekli alçak, kutuplar çevresi ise sürekli yüksek basınç alanıdır.
2. Yükselti
- Yükselti arttıkça gazların yoğunluğu, atmosferin kalınlığı ve yerçekimi azaldığı için basınç azalır. Yükseltiyle basınç ters orantılıdır. Yükselti arttıkça her 10,5 m’de basınç 1 mb azalır.
3. Yoğunluk
- Basıncı oluşturan temel elemanlardandır. Havanın yoğunluğu arttıkça basıncı da artar, yoğunluk azalırsa basınç da azalır. Gazların yoğunluğu basıncı direkt olarak etkilediği için yoğunluk ile basınç doğru orantılıdır.
4. Yerçekimi
- Yerçekiminin etkisiyle atmosferde yere yakın yerlerde ağır gazlar bulunur. Bu nedenle yerçekimiyle basınç doğru orantılıdır. Ekvatorda yerçekimi az olduğu için alçak basınç kutuplarda yerçekimi fazla olduğu yüksek basınç alanları oluşur.
[cografya_ygs_hazirlik]