Koloniler

Tek hücreli canlıların bazıları bölündüğünde oluşan hücreler birbirinden ayrılmayarak bir arada bulunurlar. Jelatinimsi bir madde içinde bulunan bu hücre kümesine koloni denir.
Koloni oluşturan hücreler birbirine gevşek bağlarla bağlıdır. Bundan dolayı doku, organ, sistem meydana gelmez. Koloniye örnek olarak Volvoks ve Pandorina verilebilir.

Pandorina Kolonisi

Yapı ve fonksiyonu aynı olan 16 hücreden oluşmuştur.  Hücrelerin her birinde iki kamçı vardır.  Hücreler pelte şeklinde bir sıvı içinde bulunur.  Hücreler hayatsal faaliyetlerini birbirinden bağımsız olarak gerçekleştirirler

Volvoks Kolonisi

Birbirine plazma köprüleri ile bağlanmış birkaç bin hücreden oluşur. Kolonide görevleri farklı hücreler bulunur. Kloroplast, kamçı ve göz lekesine sahip hücreler koloninin dış kısmında bulunur. Bu hücreler beslenme, koruma ve hareketi sağlar. Koloninin iç kısmındaki hücrelerin kamıçısı yoktur. Bunlarda kontraktil koful ve göz lekesi bulunur. Osmotik dengeyi ve boşaltımı sağlar.

Ayrıca iç kısımda bulunan ve ürüme hücresi şeklinde farklılaşmış hücreler koloninin çoğalmasından sorumludur.

ÖRNEK: Bir hücreli canlılardan sayılan ve koloni halinde yaşayan Volvoks, hangi özelliğinden dolayı çok hücreliliğe geçiş organizması olarak kabul edilir?
A) Hücrelerinin birbirinin aynısı olması
B) Hücreler arasında iş bölümü olması
C) Eşeyli üremeyle de çoğalmaları
D) Hareket etmeyi sağlayan kamçılarının olması
E) Hücrelerin birbirine köprücüklerle bağlı olması
1985 ÖYS

ÇÖZÜM: Çok hücreli canlılarda hücreler arasında iş birliği vardır. Volvoks kalonisinde de görevleri farklı olan üç tip hücre bulunmaktadır. Volvoks bu özelliği ile çok hücreli canlılara
benzemektedir.
Yanıt B

ÖRNEK: Bir hücrelilerden oluşan kolonilerin aşağıdaki özelliklerinden hangisi, sadece en gelişmiş kolonilerde bulunur?
A) Bireylerin jelatinimsi bir madde içinde bulunması.
B) Her bireyin kendi besinini sağlaması.
C) Farklı işlevleri gerçekleştiren birey gruplarının olması.
D) Sitoplazmadaki göz beneklerinin her bireyde iyi gelişmiş olması.
E) Her bireyin klorofil taşıması.
1989 ÖSS

ÇÖZÜM:

Kolonilerde hücreler jelatinimsi bir madde içinde bulunurlar.Pandorinada bütün hücreler hayatsal faaliyetlerini birbirlerinden bağımsız olarak gerçekleştirirler. Volvoks kolonisinde ise görevleri farklı olan üç tip hücre vardır. Bu hücreler arasında işbirliği vardır.

Yanıt C