Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki Atatürk Barajı, Adıyaman ile Şanlıurfa illeri arasında bulunan ve Fırat Nehri üzerine kurulan enerji ve sulama barajıdır. GAP Projesi çerçevesinde Karakaya Barajı’nın 180 metre mansabında kurulmuştur.
Atatürk Barajı 1983 tarihinde yapımına başlanmış ve 1994 tarihinde bitirilmiştir. Atatürk Barajı’nda 84,4 milyon m³ kaya ve toprak dolgu kullanılmış ve yapı itibarıyla Atatürk Barajı dünyadaki barajlar arasında 6. büyük baraj olarak bilinmektedir. Atatürk Barajı’nın meydana getirdiği Göl 817 km²dir. 169 metre yüksekliğe sahip olan Atatürk Baraj Gölü’nün hacmi 48.700 hm³’tür. Atatürk baraj duvarının uzunluğu 1644 eni ise 15 metredir.
Atatürk Hidroelektrik Santrali 8 ünite ile yapılandırılmış ve her ünite 300 MW güce sahip olan toplam 2400 MW gücüyle yıllık 8900 GWh elektrik enerjisi üretme kapasitesine sahiptir. Atatürk Hidroelektrik Santrali faaliyete geçtiği günden 2018 yılına kadar yaklaşık 200 milyar KWh enerji üretmiştir. Bu da yaklaşık olarak 20 milyar dolarlık bir değere tekabül etmektedir. Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali Türkiye üzerindeki hidroelektrik santrallerinin ürettiği enerjinin yüzde 20’sini tek başına üretmektedir.
Atatürk Hidroelektrik Santrali dolgu hacmi açısından dünyanın altıncı en büyük barajı ve aynı zamanda Hidroelektrik Santrali açısından da dünyanın en büyük 5. santralidir. Avrupa’nın ve Türkiye’nin en büyük barajı olan Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali, toplamda su depolama hacmi 48,7 milyar m³ olan Atatürk Barajı’nın yıllık ortalama su akışı ise 26654 milyar m³tür. Şanlıurfa Tüneli’nin tamamlanması ile birlikte toplamda 1.43 milyon dönüm arazi sulanır hale gelmiştir.
[ad1]
Atatürk Barajı’nın Türkiye’ye sağladığı yıllık gelir 3 milyar dolar civarındadır. 2018 yılı itibariyle 2 milyon kişiye istihdam sağlayan Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir.
Keban Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Keban Barajı Doğu Anadolu Bölgesi’nde Elazığ ilinin Keban ilçesinde Fırat Nehri üzerine elektrik üretimi amacıyla kurulmuş bir barajdır. 1975 yılında yapımı tamamlanan Keban Barajı 210 metre yüksekliğe ve 31000 hm³ göl hacmine sahiptir. Gölalanı 675 km² olan Keban Barajı beton ağırlıklı ve kaya dolgusuyla yapılmıştır. Türkiye’nin Atatürk Barajı’ndan sonraki en büyük yapay gölü olan Keban Barajı Van Gölü, Tuz Gölü ve Atatürk Baraj Gölünden sonra 4. sırada bulunmaktadır.
Keban Barajı’nın uzunluğu Murat Nehri Vadisi ile birlikte 125 kilometredir. Elektrik enerjisi üretiminin yanında su avcılığı ve balık üretimi faaliyetlerinin de gerçekleştirildiği Keban Barajında eğlence ve mesire yerleri de vardır. Türkiye’nin enerji yatırımlarından olan Keban Barajı 1330 megawatt gücüne sahip olup yıllık 6 milyar KWh enerji üretmektedir. Keban Barajı Karasu ve Murat Nehri’nin Fırat Nehri ile birleştiği yerin 10 kilometre aşağısında dar bir boğazla inşa edilmiştir. Keban Barajı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir.
Karakaya Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki Diyarbakır’ın Çüngüş ilçesi sınırları içerisinde inşa edilen Karakaya Barajı elektrik enerjisi üretme maksadıyla 1987 yılında yapılmış ve barajın yapılmasıyla beraber birçok köy sular altında kalmıştır. Adını üzerine kurulduğu Karakaya Köyü’nden alan baraj 2 milyon m³ gövde hacmine 173 metre yüksekliğe ve 268 kilometre kare göl alanına sahiptir.
Karakaya Barajı ve Hidroelektrik Santrali 1800 megawatt gücü ile yılda 7355 GWh’lik elektrik enerjisi üretmektedir. Kömürhan Köprüsü ve İsmetpaşa Demiryolu Köprüsü Karakaya Barajı üzerinde bulunan 2 büyük köprüdür. Arakaya Barajı ve Hidroelektrik Santrali Devlet Su İşleri tarafından yönetilmektedir.
Hirfanlı Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Hirfanlı Barajı Kızılırmak üzerine kurulmuş Kırşehir ile Şereflikoçhisar arasındaki 1959 yılında inşa edilmiş olan enerji üretimine taşkın kontrolüne yönelik yapılmış bir barajdır. Gövdesi kaya dolgusuyla yapılan baraj 2 milyon m³ gövde hacmine ve 78 metre akarsu yüksekliğine sahiptir. 5980 hm³ göl hacmine sahip olan Hirfanlı Barajı 128 megawatt güç kapasitesi ile yıllık 400 GWh elektrik enerjisi üretmektedir. 78 metre kaya dolgu yüksekliği ile Hirfanlı Barajı hem elektrik üretiminde hem de içme suyu ihtiyacını da kullanılmaktadır. Türkiye’nin en büyük barajlarından birisi olan Hirfanlı Barajını Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yönetmektedir.
Sarıyar Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Ankara’nın Nallıhan ilçesinde bulunan Sarıyar Barajı diğer adıyla Hasan Polatkan Barajı; Sakarya Nehri üzerinde 1956 yılında inşa edilmiştir. Hidroelektrik enerji üretimi ihtiyacını karşılamak üzere kurulan baraj, beton ağırlık tipi ile inşa edilmiş ve 568.000 m³ gövde hacmine sahiptir. Akarsu yatağından yüksekliği 90 metre olan Sarıyar Barajı 1980 m³ göl hacmine sahiptir.
Sarıyar Barajı 160 megawatt gücü ile yıllık 378 GWh saat elektrik enerjisi üretmekte ve 4 alternatör ile çalışmaktadır. Türkiye’nin en büyük altıncı baraj gölü olan Sarıyar Barajı aynı zamanda Türkiye’nin ilk büyük hidroelektrik santrali olarak da kurulmuştur. Türkiye’nin tek santral atölyesine sahip olan Sarıyar Barajı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir.
Seyhan Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Seyhan Barajı Adana’nın 15 kilometre kuzeyinde 850 bin dönüm arazi üzerinde Seyhan Nehri’nin Adana’da ve Seyhan’da sebep olacağı sel baskınından kurtarmak için yapılmış, aynı zamanda elektrik enerjisi elde edilmeye başlanmıştır. Toprak dolgu tipi ile yapılan Seyhan Barajı 1956 yılında hizmete girmiş ve 25 milyon dolara mal olmuştur. 7 milyon 500 bin m³ gövde hacmine sahip olan Seyhan Barajı akarsu yatağından 54 metre yüksekliktedir.
Seyhan Barajı’nın göl hacmi 1200 hm³ olup sulama amacıyla 174 bin hektar araziye su temin etmektedir. 18’er megavatlık 3 üniteye sahip olan Seyhan Barajı 54 megawatt güç ile yıllık toplamda 350 milyon kilovat elektrik enerjisi üretmektedir.
Kılıçkaya Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Kılıçkaya Barajı Sivas’ın Suşehri ilçesi ile Giresun Şebinkarahisar ilçeleri arasında inşa edilmiş olan ve Kelkit Nehri üzerinde elektrik enerjisi amacıyla yapılan bir barajdır. 1990’da inşaatı tamamlanan Kılıçkaya Barajı 64 km² göl alanına sahiptir. Toprak dolgu tipi ile yapılan barajın hacmi 7 milyon m³, akarsu yatağından yüksekliği ise 134 metredir. Kılıçkaya Barajı 124 megawatt güç ile yıllık 332 GWh’lık elektrik enerjisi elde etmektedir.
[ad2]
Aslantaş Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Aslantaş Barajı Ceyhan Nehri üzerine kurulmuş Osmaniye’de sulama, taşkın kontrolü ve elektrik enerjisi üretimi amaçlarıyla 1984 yılında inşa edilmiştir. Toprak dolgu tipi ile inşa edilen barajın gövde hacmi 8 milyon 493 bin m³, akarsu yatağından yüksekliği ise 95 metredir. 1150 hm³ göl hacmine sahip olan Aslantaş Barajı ve Hidroelektrik Santrali Osmaniye bölgesinde 150 bin hektar alanı sulamak için kullanılmaktadır. 138 megawatt güç kapasitesi ile Aslantaş Hidroelektrik Santrali yıllık 569 GWh elektrik enerjisi üretmektedir.
Demirköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Demirköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali Manisa sınırları içerisinde bulunup Gediz Nehri üzerine inşa edilmiştir. Sulama, taşkın kontrolü ve elektrik enerjisi üretimi amaçlarıyla yapılmış olan Demirköprü Barajı 1960 yılında tamamlanmıştır. Toprak dolgu tipi ile inşa edilen baraj gövde hacmi 4 milyon 300 bin m³, akarsu yatağından yüksekliği ise 74 metredir. 1320 hm³ göl hacmine sahip olan Demirköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali, 69 megawatt güç kapasitesi ile Demirköprü Hidroelektrik Santrali yıllık 193 GWh elektrik enerjisi üretmek de ve yaklaşık olarak 100 bin hektarlık bir alanı sulamaktadır.
Bölgelere Göre Diğer Hidroelektrik Santralleri
Akdeniz Bölgesi Hidroelektrik Santralleri
- Berke Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Çatalan Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Dim Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Gezende Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kasımlar 1-2 Hidroelektrik Santrali
- Karacaören 1 Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kılavuzlu Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Manavgat Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Menzelet Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Oymapınar Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Sır Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Ege Bölgesi Hidroelektrik Santralleri
- Adıgüzel Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Akköprü barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Cindere Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Çine Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Esen-1 Hidroelektrik Santrali
- Esen-2 Hidroelektrik Santrali
- Kemer Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Doğu Anadolu Bölgesi Hidroelektrik Santralleri
- Alparslan-1 Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Çıldır Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kayabeyi Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kığı Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Koçköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kuzgun Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Özlüce Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Tezcan Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Uzunçayır Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Zernek Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Hidroelektrik Santralleri
- Batman Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Birecik Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Dicle Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Karkamış Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kralkızı Barajı ve Hidroelektrik Santrali
İç Anadolu Bölgesi Hidroelektrik Santralleri
- Bahçelik Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Çamlıgöze Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Ermenek Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Gökçekaya Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Gürsöğüt Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kapulukaya Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kargı Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kesikköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Mursal Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Süreyyabey Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Yenice Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Marmara Bölgesi Hidroelektrik Santralleri
- Çınarcık Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Gönen Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Manyas Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Karadeniz Bölgesi Hidroelektrik Santralleri
- Almus Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Ataköy Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Atasu Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Borçka Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Derbent Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Deriner Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Hasan Uğurlu Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kızılcapınar Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kirazlıköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Köprübaşı Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Kürtün Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Muratlı Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Obruk Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Suat Uğurlu Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Topçam barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Torul Barajı ve Hidroelektrik Santrali
- Yaşmaklı Barajı ve Hidroelektrik Santrali
Bölgelere Göre Türkiye’nin Diğer Barajları
Akdeniz Bölgesi Barajları
- Berdan Barajı
- Çaldır Barajı
- Karamanlı Barajı
- Adatepe Barajı
- Alakır Barajı
- Ayvalı Barajı
- Bademli Barajı
- Berkay Barajı
- Berdan Barajı
- Çavdır Barajı
- Çay Boğazı Barajı
- Kalecik Barajı
- Karaçal Barajı
- Karamanlı Barajı
- Kartalkaya Barajı
- Kızılsu Barajı
- Korkuteli Barajı
- Kozan Barajı
- Kozağacı Barajı
- Mehmetli Barajı
- Nergisli Barajı
- Onaç-1 Barajı
- Onaç-2 Barajı
- Sorgun Barajı
- Sücüllü Barajı
- Tahtaköprü Barajı
- Uluborlu Barajı
- Yapraklı Barajı
- Yârseli Barajı
- Yayladağı Barajı
Ege Bölgesi Barajları
- Adnan Menderes Barajı
- Afşar Barajı
- Akdeğirmen Barajı
- Akgedik Barajı
- Alaçatı Barajı
- Balçova Barajı
- Bayır Barajı
- Beşkarış Barajı
- Beydağı Barajı
- Buldan Barajı
- Çaltıkoru Barajı
- Çavdarhisar Barajı
- Enne Barajı
- Kütahya Hasanlar Barajı
- Geyik Barajı
- Gökpınar Barajı
- Gölmarmara Barajı
- Gördes Barajı
- Güzelhisar Barajı
- Işıklı Gölü Barajı
- İkizdere Barajı
- Karacasu Barajı
- Kavakdere Barajı
- Kayaboğazı Barajı
- Kestel Barajı
- Kureyşler Barajı
- Küçükler Barajı
- Marmaris Barajı
- Mumcular Barajı
- Örenler Barajı
- Seferihisar Barajı
- Selevir Barajı
- Sevişler Barajı
- Seyitler Barajı
- Söğüt Barajı
- Tahtalı Barajı
- Topçam Barajı
- Ürkmez Barajı
- Yaylakavak Barajı
- Yenidere Barajı
- Yenikapı Barajı
- Yortanlı Barajı
[ad3]
Doğu Anadolu Bölgesi Barajları
- Arpaçay Barajı
- Başköy Barajı
- Bayburt Barajı
- Boztepe Barajı
- Cip Barajı
- Demirdöven Barajı
- Dilimli Barajı
- Erzincan Barajı
- Gayt Barajı
- Gülbahar Barajı
- Kalecik Barajı
- Kapıkaya Barajı
- Medik Barajı
- Morgedik Barajı
- Narman Şehitler Barajı
- Palandöken Barajı
- Patnos Barajı
- Pazaryolu Barajı
- Polat Barajı
- Sarımehmet Barajı
- Sultansuyu Barajı
- Sürgü Barajı
- Yazıcı Barajı
- Yoncalı Barajı
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Barajları
- Devegeçidi Barajı
- Dumluca Barajı
- Göksu Barajı
- Hacıhıdır Barajı
- Hancağız Barajı
- Kayacık Barajı
- Seve Barajı
İç Anadolu Bölgesi Barajları
- 4 Eylül Barajı
- Ağcaşar Barajı
- Akhasan Barajı
- Akkaya Barajı
- Akköy Barajı
- Akyar Barajı
- Altınapa Barajı
- Altınhisar Barajı
- Apa Barajı
- Asartepe Barajı
- Aşağıkaraören Barajı
- Ayhanlar Barajı
- Ayrancı Barajı
- Bayındır Barajı
- Beylikova Barajı
- Bozkır Barajı
- Çamlıdere Barajı
- Çatören Barajı
- Çoğun Barajı
- Çubuk-1 Barajı
- Çubuk-2 Barajı
- Damsa Barajı
- Deliçay Barajı
- Derebucak Barajı
- Doyduk Barajı
- Eğrekkaya Barajı
- Eşmekaya Barajı
- Gazibey Barajı
- Gebere Barajı
- Gelingüllü Barajı
- Gödet Barajı
- Gölova Barajı
- Güldürcek Barajı
- Gümüşler Barajı
- Brala Barajı
- İmranlı Barajı
- İvriz Barajı
- Karacalar Barajı
- Karaova Barajı
- Kaymaz Barajı
- Kovalı Barajı
- Kunduzlar Barajı
- Kurtboğazı Barajı
- Kuzfındık Barajı
- Kültepe Barajı
- Maksutlu Barajı
- Mamasın Barajı
- May Barajı
- Murtaza Barajı
- Musaözü Barajı
- Özen Barajı
- Porsuk Barajı
- Sarıoğlan Barajı
- Sıdıklı Barajı
- Sille Barajı
- Tatlarin Barajı
- Uzunlu Barajı
- Yahyasaray Barajı
- Yapıaltın Barajı
- Yeşilburç Barajı
- Yamula Barajı
Marmara Bölgesi Barajları
- Alibey Barajı
- Altın Yazı Barajı
- Armağan Barajı
- Atikhisar Barajı
- Ayvacık Barajı
- Babasultan Barajı
- Bakacak Barajı
- Bayramdere Barajı
- Bayramiç Barajı
- Boğazköy Barajı
- Küçükçekmece Barajı
- Büyükorhan Barajı
- Çakmak Barajı
- Çamköy Barajı
- Çaygören Barajı
- Çokal Barajı
- Darıdere Barajı
- Darlık Barajı
- Demirtaş Barajı
- Doğancı-1 Barajı
- Doğancı-2 Barajı
- Gökçe Barajı
- Elmalı-2 Barajı
- Gökçeada Barajı
- Gölbaşı Barajı
- Günyurdu Barajı
- Hamzadere Barajı
- Hasanağa Barajı
- Havran Barajı
- İkizcetepeler Barajı
- Kadıköy Barajı
- Karademir Barajı
- Kayalıköy Barajı
- Kırklareli Barajı
- Kızıldamlar Barajı
- Kirazdere Barajı
- Koyuntepe Barajı
- Madra Barajı
- Ömerli Barajı
- Sarıbeyler Barajı
- Sazlıdere Barajı
- Sultanköy Barajı
- Süloğlu Barajı
- Taşoluk Barajı
- Tayfur Barajı
- Terkos Barajı
- Umurbey Barajı
Karadeniz Bölgesi Barajları
- Alaca Barajı
- Aladere Çam Barajı
- Alpu Barajı
- Belpınar Barajı
- Beyler Barajı
- Bezirgân Barajı
- Boztepe Barajı
- Çakmak Barajı
- Çatak Barajı
- Çorum Barajı
- Demirözü Barajı
- Derinöz Barajı
- Dodurga Barajı
- Erfelek Barajı
- Germeçtepe Barajı
- Gökçebel Barajı
- Gülüç Barajı
- Güzelce Barajı
- Hasanlar Barajı
- Hatap Barajı
- Karaçomak Barajı
- Karadere Barajı
- Koçhisar Barajı
- Koruluk Barajı
- Kozlu Barajı
- Köse Barajı
- Kulaksızlar Barajı
- Ondokuzmayıs Barajı
- Saraydüzü Barajı
- Sarayözü Barajı
- Tortum Barajı
- Uluköy Barajı
- Vezirköprü Barajı
- Yedikır Barajı
- Yenihayat Barajı