Alhdehitlerin Kimyasal Tepkimeleri
1. Katılma Tepkimeleri
– Hidrojen Katılması
Aldehitlere H2 katıldığında primer alkoller oluşur.
– Su Katılması
Aldehitler su gibi polar maddelerle tepkimeye girerken karbonil grubundaki π bağları açılır. (–) yüklü atom ya da gruplar karbon atomuna, (+) yüklü atom ya da gruplar oksijen atomuna bağlanırlar. Aldehitlere su katıldığında kararsız aldehit hidrat bileşiği oluşur.
– HCN Katılması
– Alkol Katılması
– NaHSO3 Katılması
– NH3 Katılması
2. Yükseltgenme Tepkimeleri
- Aldehitler bir basamak yükseltgendiğinde karboksilli asitler oluşur.
– Tollens Ayıracı İle Tepkimeleri
Tollens ayıracı NH3 lü AgNO3 çözeltisidir. Aldehitler, Tol-lens ayıracı ile tepkimeye girdiğinde karboksilli asite yükseltgenirken çözeltideki Ag+ iyonlarını metalik gümüşe indirger ve gümüş aynası oluşturur.
– Fehling Ayıracı İle Tepkimeleri
Fehling çözeltisi bazik ortamda Cu+2 iyonu içeren çözeltilerdir. Aldehitler bu tepkimede karboksilli asitlere yükseltgenirken çözeltideki Cu+2 iyonlarını Cu+1 iyonlarına indirger ve kırmızı renkli bir çözelti oluşur.
3. Yanma Tepkimeleri
Aldehitler yandığında CO2 ve H2O oluşur
4. Grignard Bileşikleri İle Tepkimeleri
Aldehitler grignard bileşikleri ile primer ve sekonder al- kolleri oluşturur. Aldehit, formaldehit ise primer alkol (eta- nol), diğer aldehitlerden ise sekonder alkol elde edilir.
5. Polimerleşme Tepkimeleri
ÖRNEK: 10,9 gram etil bromürden, önce alkol sonra aldehit oluşuyor. Elde edilen aldehit kaç gramdır?
(C: 12 H: 1 O: 16 Br: 80)
A) 13,7 B) 8,6 C) 5,8 D) 4,4 E) 3
1981 ÖYS
[kimya_ygs_lys]